Εξελίξεις στην Τουρκία και το πρόγραμμα F-35

Ο Τόμας Μπαράκ, Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τουρκία, πρόσφατα άφησε να εννοηθεί ότι η διαμάχη με την Ουάσινγκτον σχετικά με την προμήθεια του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 από την Άγκυρα μπορεί να βρει λύση σύντομα, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την προμήθεια των F-35. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στο αεροπορικό ισοζύγιο με την Ελλάδα;

Τα σχόλια του Μπαράκ ήρθαν μετά από μια τηλεφωνική συνομιλία τον Μάρτιο, κατά τη διάρκεια της οποίας ο πρόεδρος Ερντογάν ζήτησε από τον Ντόναλντ Τραμπ να επαναφέρει την Τουρκία στο πρόγραμμα F-35.

Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ και τα μέλη του Κογκρέσου θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά πριν υποστηρίξουν τη μεταφορά των F-35 στην Τουρκία για δύο λόγους: έναν πρακτικό και έναν ηθικό. Όπως αναφέρουν δύο Αμερικανοί αναλυτές στο breakingdefense, πρακτικά η παραχώρηση του F-35 στην Τουρκία μπορεί να δώσει στους εχθρούς της Αμερικής πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με το μαχητικό αεροσκάφος που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον Αμερικανών στρατιωτών και συμμάχων τους σε πιθανές συγκρούσεις. Από ηθικής πλευράς, δεδομένου ότι η Τουρκία έχει εκφράσει υποστήριξη προς τη Χαμάς μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου κατά του Ισραήλ, τίθεται εύλογα το ερώτημα αν είναι σωστό να εξοπλιστεί μια τέτοια χώρα με ένα τόσο προηγμένο αμερικανικό μαχητικό.

Το F-35 θεωρείται ένα από τα πιο εξελιγμένα μαχητικά στον κόσμο λόγω των προηγμένων δυνατοτήτων και αισθητήρων που διαθέτει. Είναι κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής ασφάλειας των ΗΠΑ σε οποιαδήποτε πιθανή σύγκρουση με χώρες όπως η Κίνα ή η Ρωσία. Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ έχουν ήδη υιοθετήσει διάφορες παραλλαγές αυτού του αεροσκάφους ενώ περίπου 19 χώρες συνεργάζονται μαζί τους για την προμήθειά του.

Αυτός είναι ο λόγος που ο Ερντογάν είχε ενδιαφέρον για το F-35 αλλά τελικά αποφάσισε να αποκτήσει το S-400 από τη Ρωσία αφού απέρριψε προσφορές πώλησης συστημάτων Patriot από τις Ηνωμένες Πολιτείες παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις τους. Ως αποτέλεσμα αυτής της επιλογής, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκλεισαν τελικά την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35 το 2019.

Η Στρατηγική Σημασία

Η κατοχή τόσο των S-400 όσο και των F-35 από την Τουρκία δημιουργεί κινδύνους καθώς αυτά τα δύο συστήματα μπορούν να λειτουργούν σε συνδυασμό μεταξύ τους παρέχοντας στη Ρωσία πολύτιμες πληροφορίες για τον εντοπισμό και κατάρριψη αυτών των μαχητικών όταν πετούν οι Αμερικανοί ή οι σύμμαχοί τους. Υπάρχει κίνδυνος ο Ερντογάν είτε να μοιραστεί αυτές τις πληροφορίες είτε οι Ρώσοι επιστήμονες που εργάζονται στην Τουρκία να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτές.

Οι Επιπτώσεις στο Ισραήλ

Το Ισραήλ ήδη διαθέτει τα δικά του F-35 κι έχει κάθε λόγο ν’ ανησυχεί για μια ενδεχόμενη αύξηση της στρατιωτικής δύναμης της Τουρκίας κοντά στα σύνορά του. Οι δηλώσεις Ερντογάν σχετικά με ιστορικές διεκδικήσεις δείχνουν ότι δεν υπάρχει καμία διάθεση εκ μέρους του γι’ αποδοχή περιορισμών στις φιλοδοξίες της χώρας.

Η Κατάσταση στην Ελλάδα

Aναφορικά με την Ελλάδα, αναμένεται ότι μέχρι το 2030 θα φτάσουν τα πρώτα έξι αεροσκάφη F-35 στη βάση Ανδραβίδας. Το χάσμα μεταξύ Αθήνας – Άγκυρας έχει διευρυνθεί σημαντικά υπέρ της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας τα τελευταία χρόνια ενώ παράλληλα υπάρχουν κινήσεις εκ μέρους της Άγκυρας ώστε αυτό ν’ αλλάξει.

Aπό τη μία πλευρά βρίσκουμε τα Rafale μαζί με πυραύλους Meteor κι Scalp EG ενώ απ’την άλλη έχουμε έναν συνεχώς επεκτεινόμενο στόλο Viper στα οποία προστίθενται σύντομα περισσότερα μοντέλα τύπουF – 16 καθώς επίσης κι αυτά που περιμένουμε ως νέα προσθήκη στα ελληνικά χέρια.

Aπό πλευράς όμως ανταγωνισμού , φαίνεται πως οι δυνατότητες μάχης που προσφέρει σήμερα ακόμη κι ένα εγχώρια κατασκευασμένο μοντέλο δεν πλησιάζουν καν εκείνες ενός δοκιμασμένου όπως είναι αυτό .