Η Υπέρβαση των Απευθείας Αναθέσεων στις Δημόσιες Συμβάσεις

Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από τον κρατικό μηχανισμό και την τοπική αυτοδιοίκηση, οι 3 στις 4 δημόσιες συμβάσεις ανατίθενται μέσω της αμφιλεγόμενης μεθόδου των απευθείας αναθέσεων.

Παρά τις έντονες επικρίσεις και τις επανειλημμένες παρατηρήσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου,η πρακτική αυτή έχει γίνει κανόνας στη διαχείριση των δημόσιων πόρων. Όπως καταδεικνύουν τα δεδομένα του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ),κατά το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025 υπογράφηκαν συνολικά 95.610 συμβάσεις μεταξύ κρατικών φορέων και ιδιωτών προμηθευτών, αξίας περίπου 7,76 δισ. ευρώ.

Αυτές οι συμβάσεις προήλθαν από 1.570 αναθέτουσες αρχές όπως κράτος, νοσοκομεία και ΟΤΑ, με τη συμμετοχή συνολικά 29.849 αναδόχων. Ωστόσο, από αυτές τις συμβάσεις, οι 70.944 ή ποσοστό 74,2% δόθηκαν μέσω απευθείας ανάθεσης χωρίς καμία διαδικασία διαγωνισμού.

Η αξία αυτών των απευθείας αναθέσεων ανήλθε σε περίπου 1,04 δισ. ευρώ ή αλλιώς στο 13,4% του συνόλου των συμβάσεων που υπογράφηκαν κατά την εν λόγω περίοδο. Είναι αξιοσημείωτο ότι η χρήση της διαδικασίας αυτής εκτοξεύθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 αλλά συνεχίζει να παραμένει σε υψηλά επίπεδα χωρίς σαφή αιτία.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ενισχύεται η διαφθορά στον τομέα αυτόν καθώς το όριο για τις απευθείς αναθέσεις αυξήθηκε από τα 20.000 στα 30.000 ευρώ για έργα ή προμήθειες που μπορούν να δοθούν χωρίς διαγωνισμούς.

Ο σκοπός της απευθείας ανάθεσης είναι να διευκολύνει τους κρατικούς φορείς στην άμεση προμήθεια αγαθών όπως φάρμακα όταν υπάρχει πίεση χρόνου· ωστόσο έχει μετατραπεί σε κανόνα καθώς πολλοί φορείς επιλέγουν αυτή τη μέθοδο για έργα ή υλικά που «ανακαλύπτουν» τελευταία στιγμή ως απαραίτητα.

Επιπλέον πολλές φορές ένα έργο ή μια προμήθεια με budget άνω των €30k χωρίζεται σε τμήματα ώστε να μπορεί να ενταχθεί στην κατηγορία των απευθειών αναθέσεων.

Aναλυτικά Στοιχεία Δημοσίων Συμβάσεων

• Aνοιχτή διαδικασία: Υπογράφηκαν συνολικά 13.335 συμβάσεις (13,9%) αξίας €3,9 δισ., αντιστοιχώντας στο μισό της συνολικής αξίας.
• Διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση: Ανήλθαν σε 2.763 (2,8%) με συνολική αξία €1,3 δισ.
• Aπευθείς ανάθεση: Ήταν οι περισσότερες με αριθμό φτάνοντας τις 70.944 (74,2%) και αξία €1 δισ., δηλαδή το ποσοστό του συνόλου είναι στο επίπεδο του %13).
• Aνταγωνιστικός διάλογος:: Καταγράφηκαν μόλις133 περιπτώσεις (0 ,1%) ύψους €897 εκατ..
• Kλειστή διαδικασία:: Ανέβηκε ο αριθμός στις1177 περιπτώσεις(1 ,2%), ύψους€303 εκατ..
• Xωρίς καταχώριση: : Οι περιπτώσεις έφτασαν στους672(0 ,7%), ύψους€165 εκατ..
• < strong > Διαπραγμάτευση μετά απο προηγούμενη δημοσίευση : : Στις2580(2 ,7%), ύψους€60 εκατ..
• < strong > Aνταγωνιστική διαδικασία : : Στις1004(1 ,1%), ύψους€29 εκατ..
• < strong > Με συνοπτικό διαγωνισμό : : Στις1079(1 ,1%), ύψους€21 .7 εκατ..