Απογοητευτικά Αποτελέσματα από το Μηχανισμό Ανάκαμψης στην Ευρώπη

Η επίδραση των 109 δισεκατομμυρίων ευρώ που διατέθηκαν μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης μετά την πανδημία φαίνεται να είναι περιορισμένη για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Αυτό προκύπτει από πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο εξέτασε την κατάσταση και κατέληξε σε απογοητευτικά συμπεράσματα.

Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις που είχαν δεσμευτεί από τις χώρες μέλη της ΕΕ για να αξιοποιήσουν τους πόρους του ΜΑΑ δεν αντιμετώπισαν επαρκώς τα προβλήματα που σχετίζονται με το επιχειρηματικό κλίμα. Ορισμένες μεταρρυθμίσεις έχουν αρχίσει να προσφέρουν κάποιες βελτιώσεις, ωστόσο, πολλές άλλες έχουν καθυστερήσει σημαντικά και η πλειονότητα αυτών που ολοκληρώθηκαν δεν καταγράφουν αξιόλογα αποτελέσματα.

Μικρός Αριθμός Επιτυχών Μεταρρυθμίσεων

Σύμφωνα με τα στοιχεία, μόλις το ένα τρίτο των ολοκληρωμένων μεταρρυθμίσεων στον τομέα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος απέφερε ουσιαστικά αποτελέσματα. Οι σχεδόν μισές προκλήσεις στον τομέα αυτόν που είχαν αναγνωριστεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου παρέμειναν αναπάντητες.

Συγκεκριμένα, αν και οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις κάλυψαν περίπου ένα τρίτο των προτάσεων, καμία εξ αυτών δεν υλοποιήθηκε πλήρως. Πάνω από το 50% των συστάσεων καλύφθηκαν μόνο μερικώς ή καθόλου βαδίζοντας έτσι σε μια πορεία όπου ορισμένα θεμελιώδη προβλήματα παραμένουν άλυτα. Για παράδειγμα, σχεδόν το 7% των συστάσεων αγνοήθηκε εντελώς. Η έκθεση σημειώνει ότι γύρω στο ένα τρίτο από αυτές τις προτάσεις σχετικά με την αγορά εργασίας δεν συνοδεύτηκαν από καμία δράση.

Δυσκολίες στην Υλοποίηση Στόχων

Με βάση τα ευρήματα δύο ελέγχων, φαίνεται πως ένας βασικός στόχος του ΜΑΑ —να ανταγωνισθεί ένα σύνολο ή έστω μεγάλο υποσύνολο προκλήσεων— παραμένει ανεκπλήρωτος. Οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις στις τέσσερις χώρες (Βουλγαρία, Ισπανία, Κύπρο και Αυστρία) όπου πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος παρουσίασαν καθυστερήσεις κι άνω του ενός τετάρτου απ’ αυτές ήταν ατελείωτες μέχρι τον Απρίλιο του 2025 κατά την ολοκλήρωση της εκτίμησης.

Εφόσον όλα τα μέτρα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί έως τον Αύγουστο του 2026, η περαιτέρω καθυστέρηση θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα επιτυχούς υλοποίησης τους καθώς και τη χρονική τους αποτελεσματικότητα. Οι διαρθρωτικές αλλαγές στα κράτη-μέλη που εξετάστηκαν συνέβαλαν γενικά στα αναμενόμενα αποτέλεσματα όπως η θέσπιση νέας νομοθεσίας αλλά ίσως χρειαστούν χρόνια για να καταστεί εμφανής η επίδρασή της στην πράξη.

Mέχρι στιγμής μόνο περίπου το ένα τρίτο των ολοκληρωμένων δράσεων έχει επιφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα και ακόμη κι εκεί ο αντίκτυπος μπορεί να είναι περιορισμένος λόγω της σύντομης διάρκειας εφαρμογής τους ή της χαμηλής συνάφειας τους με τον συγκεκριμένο πολιτικό χώρο ή κινδύνους ανάκλησης αυτών.
Σε κάθε περίπτωση πάντως ο αντίκτυπος αυτά τα μέτρα σχετικά με την πρόοδο στις συστάσεις εξακολουθεί να είναι ανομοιογενής καθώς συνέβαλαν σημαντικά μόνο στη μισή περίπτωση αξιολόγησης.
Το ΕΕΣ υπογραμμίζει πως παρά κάποια πρόοδο ως αποτέλεσμα των αποφάσεων υπό τον ΜΑΑ αυτή παραμένει αργή συγκριτικά κυρίως προς τη διάσταση της αγοράς εργασίας.