Η Σχέση Εκπαίδευσης και Αγοράς Εργασίας στην Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στρέφει την προσοχή της στο κρίσιμο ζήτημα της σύνδεσης της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, ειδικά σε μια εποχή που η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί εξειδικευμένες δεξιότητες από τους εργαζομένους. Αυτό εξετάζεται στο πλαίσιο του φθινοπωρινού πακέτου του European Semester για το 2026.

Για πρώτη φορά, στα πλαίσια αυτού του Semester, που σχετίζεται με τις οικονομικές στρατηγικές των κρατών-μελών, η Επιτροπή προτείνει συστάσεις που αφορούν το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η εστίαση είναι στην εκπαίδευση και στις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την αγορά εργασίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι ελλείψεις σε κρίσιμες δεξιότητες αποτελούν έναν από τους κύριους λόγους για τη στάσιμη παραγωγικότητα στην ΕΕ, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες αυτή αυξάνεται διαρκώς λόγω των γρήγορων εξελίξεων στη τεχνολογία. Αυτή η καθυστέρηση της Ευρώπης στην παραγωγικότητα έχει επιπτώσεις στη συνολική ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη.

Εκτιμάται ότι μέχρι το 2027 θα χρειαστούν περίπου 7 εκατομμύρια επαγγελματίες στον τομέα εφαρμογής μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίοι θα πρέπει να διαθέτουν βασικές γνώσεις ώστε να αποκτήσουν αυτές τις πολύτιμες δεξιότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Δεξιοτήτων που θα συγκεντρώνει δεδομένα σχετικά με τις υφιστάμενες ελλείψεις σε διάφορους κλάδους. Παράλληλα, προγραμματίζεται η ίδρυση μιας Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου με συμμετοχή εκπροσώπων επιχειρήσεων και εκπαιδευτικών οργανισμών, έτσι ώστε να υπάρχει τακτική ενημέρωση σχετικά με τα πιο επείγοντα κενά.

Τα κράτη-μέλη καλούνται να λάβουν τέσσερα σημαντικά μέτρα: πρώτον, να αντιστρέψουν την πτωτική τάση στους μαθητές με βασικές μαθηματικές ικανότητες – καθώς αυτές είναι ουσιαστικές για την κατανόηση των αρχών της τεχνητής νοημοσύνης; δεύτερον, να δώσουν έμφαση στις STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics) σπουδές ως κορυφαία προτεραιότητα σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης; τρίτον, να συνεργαστούν με τον ιδιωτικό τομέα για επενδύσεις στην εκπαίδευση αφού αυτές αποδίδουν οφέλη τόσο στους πολίτες όσο και στις κοινωνίες; τέλος τέταρτον ,να καλύπτουν πραγματικές ανάγκες όσον αφορά τις δεξιότητες.

Οι εν λόγω συστάσεις αναμένονται προς συζήτηση τον Μάρτιο στο Συμβούλιο Εκπαίδευσης όπου σκοπεύεται επίσης η παρουσίασή τους στο Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ κατά τον ίδιο μήνα.

Aφού εγκριθούν από τους συμμετέχοντες του Συμβουλίου Εκπαίδευσης , οι συγκεκριμένες εισηγήσεις θα ενσωματωθούν στις διαβουλεύσεις μεταξύ Κομισιόν και κρατών-μελών κατά τη διαδικασία προετοιμασίας του Εαρινού Πακέτου για το Semester μαζί με άλλες σχετικές συστάσεις . Το semester 2026 θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό καθώς συνδέεται άμεσα με τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ (Multiannual Financial Framework – MFF),καθώς οι υποδείξεις προς τα κράτη-μέλη θα χρησιμεύσουν ως βάση των εθνικών στρατηγικών τους .«Συνεπώς ,οι εισηγήσεις σχετικά με το ανθρώπινο κεφάλαιο παίζουν θεμελιώδη ρόλο ώστε οι πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης δεξιοτήτων ν’ αποκτήσουν κεντρική θέση στη συζήτηση γύρω από τον νέο MFF », δήλωσε χαρακτηριστικά η Αντιπρόεδρος Ροξάνα Μινζάτου. Σχολιάζοντας την κοινή έκθεση απασχόλησης (Joint Employment Report), τόνισε πως καταδεικνύεται ένα πρόβλημα ποιότητας στις θέσεις εργασίας στην ΕΕ όπου ένας στους πέντε εργαζόμενους αμείβεται χαμηλά κι εργάζεται σε кλάδους χωρίς ανταγωνιστικότητα εντός ευρωπαϊκού πλαισίου . Ακόμη , περίπου 50 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας – κυρίως γυναίκες , νέοι αλλά κι άτομα μεταναστευτικής καταγωγής.