Η μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα: Ο πακτωλός των 95 δισ. ευρώ που μπορεί να μεταμορφώσει την χώρα
Έναν πακτωλό που φτάνει ακόμη και στα 95 δις. ευρώ αποκτά η Ελλάδα μέσα από έξι διαφορετικά πακέτα ευρωπαϊκής στήριξης που ρίχνει στην μάχη η Ευρώπη.
Τα χρήματα αυτά μπορούν να χρηματοδοτήσουν τόσο τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία –ενίσχυση εργαζομένων, ενέσεις ρευστότητας στις επιχειρήσεις κλπ- όσο και τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας ώστε να υιοθετήσει ένα καινούργιο μοντέλο ανάπτυξης με έμφαση στον πρωτογενή τομέα, στην “πράσινη οικονομία” και στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Το νούμερο των 95 δις. ευρώ προκύπτει αν αθροίσει κανείς:
1. Τα 33,5 δις. ευρώ που αντιστοιχούν στην Ελλάδα από το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που έχει ενεργοποιήσει (και έχει επεκτείνει από χθες) η ΕΚΤ. Αυτά τα χρήματα είναι “ασπίδα” προστασίας για τα ελληνικά ομόλογα και διασφαλίζουν ότι το κόστος δανεισμού της χώρας από τις αγορές θα παραμείνει χαμηλό τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του 2021. Άρα, σε πολύ μεγάλο βαθμό διασφαλίζονται οι εκδόσεις ελληνικού χρέους για όλο το χρονικό διάστημα μέχρι να επιστρέψει η χώρα στην ανάπτυξη
2. Τα 32 δις. ευρώ είναι ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανάκαμψης της Ευρώπης συνολικού προϋπολογισμού 750 δις. ευρώ. Τα ποσά δεν έχουν κλειδώσει αλλά το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος αυτού του πακέτου (περίπου τα 22 δις. ευρώ) θα είναι υπό μορφή επιχορηγήσεων, εξασφαλίζει μια μεγάλη πηγή χρηματοδότησης για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας αλλά και τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα σε μια προσπάθεια να βρεθούν και άλλες πηγές ανάπτυξης πέραν του τουρισμού. Τα χρήματα αυτά, προγραμματίζεται να πέσουν στην ελληνική οικονομία στην καλύτερη περίπτωση από το τέλος του 2020 και σταδιακά κατά την περίοδο 2021-2024. Μπορούν να εξασφαλίσουν μια πηγή ανάπτυξης της τάξεως του 3-4% σε ετήσια βάση.
3. Τα 19 δις. ευρώ είναι το κομμάτι που αντιστοιχεί στην Ελλάδα από τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ. Θα είναι το καινούργιο ΕΣΠΑ που θα αφορά στην περίοδο 2021-2027.
Όλα τα υπόλοιπα πακέτα είναι υπό μορφή δανείων: για το πρόγραμμα Sure -το οποίο αφορά στην επιδότηση της απασχόλησης- η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι όχι μόνο θα κάνει χρήση του πακέτου αλλά θα επιδιώξει και να αυξήσει το ποσό που δικαιούται η χώρα βάσει της “κλείδας” πάνω από τα 1,4 δις. ευρώ.
Δάνειο είναι και το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων συνολικού ύψους 200 δις. ευρώ από το οποίο η Ελλάδα εκτιμά ότι θα αντλήσει περίπου 3-4 δις. ευρώ. Τα χρήματα αυτά θα “πέσουν” στην αγορά υπό μορφή δανείων προς τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας. Για το πρόγραμμα δανεισμού από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα κάνει χρήση προς το παρόν. Άλλωστε, υπάρχει χρονικό περιθώριο εκταμίευσης μέχρι και το τέλος του 2022. Από την άλλη, το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κανονικά θα πρέπει να τρέξει μέσα στους επόμενους 1-2 μήνες αλλά προς το παρόν δεν έχουν γίνει γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες.
Πρόγραμμα PEPP: Με την χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ, ο προϋπολογισμός του προγράμματος PEPP (έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων λόγω πανδημίας) ανέβηκε από τα 750 δις. ευρώ στα 1,35 δις. ευρώ. Για την Ελλάδα, αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει ελληνικούς τίτλους συνολικής αξίας 33,5 δις. ευρώ. Μέχρι και χθες, το κομμάτι που αφορούσε στην Ελλάδα (σ.σ το 2,47% του συνολικού προγράμματος) έφτανε στα 18,5 δις. ευρώ. Εξ’ αυτών, η ΕΚΤ είχε διαθέσει περίπου 4,7 δις. ευρώ για την επαναγορά ελληνικών τίτλων. Μετά την επέκταση του προγράμματος, η “δύναμη πυρός” που αφορά στην Ελλάδα ανέρχεται στα 34 δις. ευρώ. Δεδομένου ότι το ελληνικό χρέος βρίσκεται κυρίως στα χέρια του επίσημου τομέα τα 34 δις. ευρώ αντιστοιχούν σε πολύ μεγάλο κομμάτι του ελληνικού χρέους που βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση στις αγορές.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων θα διατηρούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα (σ.σ ήδη χθες καταγράφηκε σημαντική υποχώρηση) κάτι που θα επιτρέψει στον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους να προχωρήσει (και μάλιστα άμεσα) σε νέες εκδόσεις ελληνικών ομολόγων για να διατηρήσει και ανοικτό τον δίαυλο με τις αγορές αλλά και τα επίπεδα ρευστότητας σε υψηλά επίπεδα. Μια νέα έκδοση της τάξεως των 2-2,5 δις. ευρώ θα πρέπει να αναμένεται ακόμη και μέσα στον Ιούνιο.
