Η Κατάσταση των Δικαιωμάτων Γυναικών και Κοριτσιών στο Αφγανιστάν

Οι τελευταίες αναφορές του ΟΗΕ αποκαλύπτουν την ανησυχητική κατάσταση που επικρατεί στα δικαιώματα των γυναικών και κοριτσιών στο Αφγανιστάν,τονίζοντας τη συνεχιζόμενη και συστηματική καταπίεση των θεμελιωδών ελευθεριών τους.

Στην έκθεση του Ειδικού Εισηγητή (A/HRC/59/25) εξετάζεται η πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τις γυναίκες και τα κορίτσια, ενώ οι Τελικές Παρατηρήσεις της Επιτροπής CEDAW (CEDAW/C/AFG/CO/4) επισημαίνουν σοβαρές παραβιάσεις του Συμφώνου για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών. Και οι δύο εκθέσεις δείχνουν ότι η επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία έχει ανατρέψει πλήρως την πρόοδο που είχε σημειωθεί τα τελευταία 20 χρόνια, εγκλωβίζοντας τις γυναίκες σε ένα καθεστώς ευρείας απομόνωσης και καταπίεσης.

Νομικό Πλαίσιο Υπό το Καθεστώς Ταλιμπάν

Από τη στιγμή που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία το 2021, το νομικό πλαίσιο που προσέφερε κάποια προστασία στα δικαιώματα γυναικών έχει είτε καταργηθεί είτε υπονομευθεί εντελώς. Το Σύνταγμα του 2004 έχει ακυρωθεί, ενώ πολλοί νόμοι όπως αυτός για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών θεωρούνται πλέον ανενεργοί. Οι Ταλιμπάν λειτουργούν με βάση μια σειρά διαταγμάτων και παραδόσεων χωρίς σαφή νομική βάση ή συνέπεια, δημιουργώντας ένα περιβάλλον αυθαιρεσίας.

Η “Διεύθυνση Προώθησης της Αρετής και Πρόληψης Κακίας” λειτουργεί ως μηχανισμός επιβολής ηθικών κανόνων χωρίς λογοδοσία ή δυνατότητα προσφυγής. Το αποτέλεσμα είναι ένα “δικαστικό” σύστημα όπου άνδρες χωρίς νομική εκπαίδευση αποδίδουν “δικαιοσύνη” με βάση αυθαίρετες ερμηνείες της Σαρίας.

Aπομάκρυνση Γυναικών από το Δικαστικό Σύστημα

Οι γυναίκες έχουν αποκλειστεί πλήρως από τα σώματα απονομής δικαιοσύνης. Όλες οι γυναίκες δικαστές, εισαγγελείς και δικηγόροι έχουν απολυθεί. Δεν υπάρχουν πλέον εγγεγραμμένες γυναίκες δικηγόροι. Το δικαίωμα στη νομική εκπροσώπηση παραβιάζεται ιδιαίτερα σε ποινικές υποθέσεις, καθώς άνδρες συνάδελφοί τους αντιμετωπίζουν απειλές όταν υπερασπίζονται γυναίκες.

Επιπλέον, οι γυναίκες υποχρεούνται να συνοδεύονται από άνδρα συγγενή (mahram) ακόμα κι όταν χρειάζεται να επισκεφτούν κρατικές υπηρεσίες ή να παρουσιαστούν στο δικαστήριο.

Kαταπίεση λόγω Φύλου: Θεσμικός Διαχωρισμός

Οι εκθέσεις δείχνουν ότι το καθεστώς των Ταλιμπάν έχει θεσμοποιήσει ένα σύστημα δίωξης βάσει φύλου που μπορεί να χαρακτηριστεί ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Περισσότερα από 80 μέτρα περιορίζουν δραματικά τις ελευθερίες γυναικών: αποκλεισμός από δευτεροβάθμια και ανώτατη εκπαίδευση, απαγόρευση εργασίας στους περισσότερους κλάδους εργασίας καθώς επίσης υποχρέωση κάλυψης σώματος και προσώπου.

Γυναίκες υφίστανται δημόσιους ξυλοδαρμούς ή φυλακίσεις για “ηθικά εγκλήματα”, ενώ πολλές αντιμετωπίζουν βασανιστήρια όταν διαμαρτύρονται για αυτές τις συνθήκες. Οι αναφορές τεκμηριώνουν πάνω από 50 περιστατικά δημόσιων μαστιγωμάτων μεταξύ του 2022-2023.

Aπουσία Πρόσβασης στη Δικαιοσύνη

“Οι γυναίκες που ζητούν διαζύγιο ή προστασία από ενδοοικογενειακή βία βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν φιλόξενο αλλά πατριαρχικό judicial περιβάλλον όπου οι δικαστές απορρίπτουν ισχυρισμούς κακοποίησης προτρέποντας τις γυναίκες να “υπακούσουν στους συζύγους τους.” Οι γυναίκες που ζητούν διαζύγια συχνά αναγκάζονται να επιστρέψουν τις προγαμιαίες παροχές τους ή να παρουσιάσουν τους συζύγους τους στο δικαστήριο—μία αδύνατη εργασία—ή ακόμη χειρότερα να παντρευτούν έναν αξιωματούχο των Ταλιμπάν εναντίον της θέλησής τους.
Όταν οι γυναίκες αναφέρουν βιασμό κινδυνεύουν αντί αυτού να κατηγορηθούν για μοιχεία (zina) κι έτσι αντιμετωπίζουν ποινές αντί προστασίας.
Η έλλειψη κρατικών ή ανεξάρτητων φορέων οδηγεί σε πλήρη απουσία διαδικαστικών εγγυήσεων για θυματοποιημένες γυναίκες.”

Eκπαίδευση & Eπαγγελματικός Aποκλεισμός

“Η συστηματική απαγόρευση στην εκπαίδευση αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές πληγές στα γυναικεία δικαιώματα στο Αφγανιστάν μετά τον Μάρτιο του 2022 όταν τα κορίτσια αποκλείστηκαν από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση; αυτό ακολούθησε η απαγόρευση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ξεκινώντας τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς.
Μαζί με αυτούς τους περιορισμούς στις εκπαιδευτικές δομές—περιλαμβανομένων ιδιωτικών σχολών Ιατρικής—οι μαζικές απολύσεις γυναινικών εκπ educators έχουν επιδεινώσει περ further the situation as all informal educational structures have been forcibly shut down.
Αντί να λαμβάνoyn education that empowers them with knowledge and skills for future opportunities,
Τα κορίτσια στέλνονται σε θρησκευτικά σχολεία (madrasas), τα οποία προάγoyn ακραίες ερμηνείeς του Ιslam reinforcing patriarchal views and gender stereotypes leading to long-term social disempowerment for women while perpetuating discrimination into future generations.”

Pολιτική & Δημόσια Ζωή

“Το πολιτικό σκηνικό έχει δει μια πλήρη εξαφάνιση της παρουσίας γυναικών μέσα στη δημόσια ζωή του Αφγαναστάν καθώς οι δυνάμεις των Ταλιμπάν κατέστρεψαν νομοθετικά σώματα ενώ καταργούσαν συνταγματικές ποσοστά εξασφαλίζοντας έστω μια ελάχιστη παρουσία ποσοστό για τις γυναίκες μέσα στο κοινοβούλιο αλλά επίσης στις τοπικές συμβούλια.Δεν υπάρχει ούτε μία žena left in public management or diplomacy nor any institutional frameworks supporting female participation.

women have been excluded from international negotiations such as those held in Doha with CEDAW emphasizing that no process regarding Afghanistan’s future can be deemed legitimate without Afghan women’s involvement.

The Committee calls for reinstating constitutional quotas alongside establishing advisory bodies inclusive of female representation while also advocating institutional support aimed at empowering women’s political engagement.”

Eμπόδια στην Πρόσβαση στη Δικαιοσύνη

“Η πραγματικότητα που βιώνoyn Afghan women is characterized by multi-layered exclusion beyond institutional barriers like lack thereof lawyers available along with needing male relatives’ testimony through mahram; they also confront personal obstacles including poverty stigma language barriers fear retaliation stemming from economic dependency upon male relatives combined with widespread unemployment coupled alongside work exclusion trapping them into violent exploitative situations.

Moreover lacking essential documentation such as tazkira denies many access basic rights including healthcare child registration humanitarian aid legal proceedings mobility among others.”

Eμπορία & Eκμετάλλευση

“Οι Ταλιμπάν έχουν ολοκληρώσει τη διάλυση υπαρχόντων πλαινίων κατά ανθρώπινης εμπορίας μειώνοντας δραματικά ποινές στους δράστες κυμαινόμαστε μεταξύ δέκα-δέκα έξι χρόνων τώρα μόνο ενός-τρεις χρόνια φυλάκισης!

Τα θύματα trafficking rather than being protected ofen face prosecution under laws concerning “moral crimes” like adultery due closure shelters leaving vulnerable females entirely unprotected!

CEDAW urges immediate actions restore legal framework decriminalize victims reopen shelters provide extensive support services necessary assist survivors effectively reintegrate society!”

Sυστάσεις & Διεθνής Ευθύνη

“Η Επιτροπή CEDAW μαζί με τον Ειδικό Rapporteur καλούν επειγοντως restoring constitutional legal guarantees safeguarding rights Afghan Women among key recommendations include:

Immediate revocation all decrees directives limiting Women’s Rights

Reinstatement Law Eliminating Violence Against Women

Reestablishment self-reliant human rights institutions access justice e.g., independent Human Rights Commission Afghanistan

Creation advisory councils comprising female members both national local levels

International community must play active role enhancing documentation violations accountability measures providing technical assistance reforming legal systems aligning international obligations maintaining diplomatic pressure targeted sanctions supporting Afghan diaspora organizations promoting gender equality initiatives abroad!”

Reports document situation Afghanistan now constitutes potential case “gender apartheid” systematic persecution based sex two categories gaining importance realm international criminal law six states already requested International Criminal Court Prosecutor prioritize crimes against Women four more preparing file cases against Taliban Hague Court violations CEDAW

Despite dire circumstances reports acknowledge courageous resistance exhibited by Afghan Women lawyers continue offering informal services exiled organizations networks strive provide support raise awareness advocate legal claims highlighting importance bolstering efforts sustain progress towards achieving equality justice dignity every individual irrespective background identity!