Η Νέα Φάση της Συρίας: Μετά την Πτώση του Καθεστώτος Άσαντ

Στις 9 Δεκεμβρίου 2024, η Συρία εισήλθε σε μια νέα εποχή, καθώς το καθεστώς του Μπασάρ Άσαντ ανατράπηκε από την σουνιτική τζιχαντιστική οργάνωση Ταχρίρ Αλ-Σαμ, με τον Άχμαντ Αλ-Σάραα να αναλαμβάνει τα ηνία. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθούσε με ανησυχία τις εξελίξεις στη χώρα,που βρισκόταν σε αβέβαιες συνθήκες. Λίγες ημέρες μετά την ανάληψη της εξουσίας, ο νέος ηγέτης αποφάσισε να επαναστατήσει τη δημόσια εικόνα του. Στις πρώτες επίσημες δηλώσεις του καθεστώτος, το προσωνύμιο «Αλ-Γκολάνι», που παρέπεμπε στην περιοχή καταγωγής του στα Υψώματα Γκολάν, αντικαταστάθηκε από το πραγματικό του όνομα «Αλ-Σάραα». Αυτή η αλλαγή δεν ήταν καθόλου τυχαία και προμήνυε τις πολιτικές εξελίξεις που θα ακολουθούσαν.

Εξωτερική Πολιτική: Στροφή προς Τουρκία και Απόσταση από Ιράν

Η πρώτη ένδειξη της νέας εξωτερικής πολιτικής της Δαμασκού ήρθε μέσω των σχέσεων με την Τουρκία. Η γειτονική χώρα ήταν η πρώτη που αναγνώρισε το νέο καθεστώς και επαναλειτούργησε την πρεσβεία της στη Δαμασκό. Ο διορισμός ενός νεαρού και άπειρου υπουργού Εξωτερικών, του 37χρονου Ασαάντ Αλ-Σαϊμπάνι – μόλις αποφοίτησε από πανεπιστήμιο στην Κωνσταντινούπολη – ενίσχυσε τη στενή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.Οι συνεχείς συναντήσεις κυβερνητικών αξιωματούχων επιβεβαίωναν ότι η Συρία μετατρέπεται σε ένα είδος «τουρκικού προτεκτοράτου», γεγονός που εξηγεί τη στάση ανοχής απέναντι στην αυξανόμενη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στις βόρειες περιοχές.

Ταυτόχρονα, το Ιράν αποφάσισε να αποσύρει τις δυνάμεις του από τη Συρία και οι παλιές στρατηγικές σχέσεις μεταξύ Δαμασκού και Τεχεράνης έπαψαν να υφίστανται. Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης εξέφραζαν κριτική για τον έλεγχο των Σουνιτών Τζιχαντιστών στη χώρα.

Διαδικασία Εξομάλυνσης με Ισραήλ

Ενώ οι συνθήκες στη Συρία παρέμεναν τεταμένες, ο ισραηλινός στρατός εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση για να επεκτείνει τον έλεγχό του σε νότιες περιοχές της χώρας. Ο Άχμαντ Αλ-Σάραα υιοθέτησε έναν ήπιο τόνο απέναντι στο Ισραήλ λέγοντας ότι «δεν χρειάζεται πια να ανησυχεί» λόγω της αποχώρησης των ιρανικών δυνάμεων από τη Συρία. Παρόλο που ζητούσε την αποχώρηση των ισραηλινού στρατευμάτων από τις νότιες περιοχές, δεν ανέφερε τίποτα σχετικά με τα Υψώματα Γκολάν.

Η νέα κυβέρνηση διατήρησε επίσης καλές σχέσεις με τη Ρωσία – βασικό σύμμαχο προηγούμενων καθεστώτων – διατηρώντας τις ρωσσικές βάσεις στη Λατάκεια και στην Ταρτούς ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχιζαν να έχουν παρουσία στις ανατολές περιοχές.

Υψηλού Επιπέδου Συναντήσεις

Mια σημαντική συνάντηση πραγματοποιήθηκε μεταξύ του Προέδρου Αλ-Σάραα και Ντόναλντ Τραμπ στο Ριάντ κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στις χώρες του Κόλπου τον περασμένο Μάιο. Παρόντες ήταν επίσης ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμαντ Μπιν Σαλμάν καθώς και ο Πρόεδρος Ερντογάν μέσω τηλεδιάσκεψης. Σύμφωνα με πληροφορίες από τον Λευκό Οίκο αυτή η συνάντηση αποτέλεσε σημείο εκκίνησης για μια διαδικασία εξομάλυσης σχέσεων ανάμεσα στη νέα κυβέρνηση της Συρίας και το Ισραήλ.

Προβληματισμοί για το Μέλλον

Aπόδειξη μιας πιθανής στροφής στις σχέσεις είναι οι επιλογές που έκανε πρόσφατα η Δαμασκός κατά τη διάρκεια συγκρούσεων μεταξύ Ιράν και Ιsraël γνωστό ως «Πολέμος των 12 Ημερών». Αντί να καταδικάσει τους ισχυρισμούς εναντίον τους ή άλλες επιθέσεις στον εναέριο χώρο τους κατά μήκος αυτής περιόδου επέλεξε απλά σιωπή ή ακόμα κι επικριτικά σχόλια προς πλευρά άλλης δύναμης όπως αυτή κατά αμερικανικής βάσης στο Κατάρ.

Aυτό δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με πόσο μακριά μπορεί να φτάσει αυτή η πολιτική ευθυγράμμιση χωρίς κόστος για τους πολίτες αλλά κυρίως ποιος θα είναι τελικά αυτός ο συμβασιούχος όλων αυτών;