Αντίκτυποι και αντιφάσεις στην Αρχαιολογία

Η Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς – Εφορεία Αρχαιοτήτων Περιφέρειας Θεσσαλονίκης απευθύνει έκκληση στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων να ανακαλέσει τα ανυπόστατα δημοσιεύματα που προσβάλλουν τόσο την ίδια όσο και το Υπουργείο Πολιτισμού.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Γενικής Διεύθυνσης, η οποία έχει τίτλο: «Απάντηση σε δημοσίευμα του ΣΕΑ», ο Σύλλογος δεν έχει τη δυνατότητα να αντικρούσει τα στοιχεία που έχουν παρατεθεί από την Εφορεία σχετικά με τις παρεμβάσεις στον μεταβυζαντινό ναό του Αγίου Γεωργίου στο Χορτιάτη. Αυτά τα στοιχεία έχουν αποσταλεί τον Σεπτέμβριο του 2025 τόσο στη ΓΔΑΠΚ όσο και στο Γραφείο Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων. Σε δεύτερη ανάρτησή του, ο Σύλλογος παρουσίασε μια φωτογραφία από ένα άλλο αναστηλωτικό έργο της Υπηρεσίας, γεγονός που δείχνει ότι διαθέτει πρόσβαση σε αρχεία της.

Για να διευκρινιστούν οι παραπλανητικές πληροφορίες που διακινεί ο ΣΕΑ σχετικά με το έργο αποκατάστασης της ανατολικής πλευράς του νεότερου ναού της Αγίας Κυράννας στην Όσσα, επισημαίνουμε: Η αποκατάσταση αυτή πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με εγκεκριμένη μελέτη από το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας. Κατά τη διάρκεια των εργασιών εντοπίστηκαν σοβαρές φθορές κάτω από τον νεότερο τσιμεντένιο μανδύα που κάλυπτε την αρχική τοιχοποιία, γεγονός που απαιτούσε την επαναφορά των παραθύρων στην αρχική τους μορφή καθώς και των κατασκευών τους.

Τοποθετήθηκαν περιορισμένοι πλίνθοι για διαφοροποίηση από την υπάρχουσα λιθοδομή. Αυτοί κτίστηκαν σε κάθετες και οριζόντιες διατάξεις ώστε να σχηματίζουν γεωμετρικά μοτίβα όπως μονές ή διπλές γωνίες (Κ. Τσουρής, Ο κεραμοπλαστικός διάκοσμος των Υστεροβυζαντινών μνημείων της Βορειοδυτικής Ελλάδος, Διδακτορική διατριβή, Καβάλα 1988.). Ωστόσο η αντίληψη είναι συχνά επιλεκτική ανάλογα με τις προθέσεις εκείνων που παρακολουθούν τα γεγονότα.

Στην δεύτερη δημοσίευση του ΣΕΑ υπάρχει επίσης φωτογραφία δήθεν τρέχουσας κατάστασης του μνημείου Αγίου Γεωργίου στο Χορτιάτη μετά την αφαίρεση νεότερων επιχρισμάτων. Ωστόσο αυτή η εικόνα δείχνει μόνο μια ενδιάμεση φάση αποκατάστασης συγκεκριμένα από τη δυτική πλευρά μετά τον καθαρισμό πριν εφαρμοστεί το αρμολόγημα; επομένως δεν παρουσιάζει το τελικό αποτέλεσμα.

Σύγχρονες Παρεμβάσεις στα Θρησκευτικά Μνημεία

Όσο για τις συζητήσεις γύρω από τα στασίδια στον ναό Αγίου Γεωργίου στο Χορτιάτη πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτά είναι σύγχρονες κατασκευές χωρίς αυθεντικότητα ή πρωτοτυπία. Η κακή τους κατάσταση συνδυασμένη με μειωμένη καλλιτεχνική αξία καθιστούν μη βιώσιμη τη διατήρησή τους; δεν ήταν φτιαγμένα από ξύλο καστανιάς όπως ισχυρίζεται το δημοσίευμα.

Mάλιστα κατά τη διαδικασία αποσυναρμολόγησης βρέθηκε ότι είχαν γίνει μέσω μηχανικής κοπής (κορδέλα) κι όχι χειροποίητα όπως θα περίμενε κανείς! Η εκκλησιαστική επιτροπή αποφάσισε πλήρη αφαίρεσή τους λόγω υλικών προβλημάτων αλλά ούτε καν αυτό συμπεριλαμβάνεται στις δράσεις χρηματοδότησης υπό ΕΣΠΑ όπου συμμετέχει η Υπηρεσία μας.

Σε ό,τι αφορά τις εργασίες στέγης οι επεμβάσεις γίνονται πάντα λαμβάνοντας υπόψη την αυθεντικότητα! Οι διαπιστώσεις έδειξαν σοβαρή στρέβλωση εξαιτίας πρόσφατων φθορών αλλά κυρίως προηγούμενης παρέμβασης – αν κι αυτή είχε εγκριθεί – αποκλίνοντας σημαντικά απ’ όσα περιγράφονταν τότε!

 The service aims to restore the structural integrity and aesthetics of the roof back to its original form while replacing deteriorated wood and using appropriate tiles based on approved studies.;