Νέα Στρατηγική για τις Αμυντικές Δαπάνες στην Ελλάδα

Η έγκριση της ρήτρας διαφυγής από το πρόσφατο Ecofin ανοίγει ένα «παράθυρο ευελιξίας» για την Ελλάδα και άλλες 16 χώρες της ΕΕ. Αυτή η εξέλιξη επιτρέπει τη δυνατότητα αύξησης των αμυντικών δαπανών έως και 1,5% του ΑΕΠ, χωρίς να επηρεάζεται το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας (αν και θα προσμετράται στο δημόσιο χρέος).

Ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία είναι η αλλαγή του έτους αναφοράς για τις στρατιωτικές δαπάνες, που μεταφέρεται από το 2021 στο 2024. Αν είχε παραμείνει το 2021 ως βάση – όταν οι ελληνικές αμυντικές δαπάνες ξεπερνούσαν το 3% του ΑΕΠ – δεν θα υπήρχε περιθώριο ευελιξίας. Με τη νέα βάση,μια αύξηση κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο περίπου μισού δισεκατομμυρίου ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναμένεται να συγκεντρωθεί ένα «πακέτο» ελαφρύνσεων ύψους συνολικά 1,5 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό θα προστεθεί στον «κουμπαρά» των 1 δισ. ευρώ που έχει σχηματιστεί μέσω της περιοριστικής πολιτικής στις πρωτογενείς δαπάνες και των επιπλέον εσόδων που προκύπτουν από μέτρα κατά της φοροδιαφυγής.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης χαρακτήρισε την απόφαση του Ecofin ως «στρατηγική νίκη για την Ελλάδα», τονίζοντας ότι η χώρα μας υπερασπίζεται όχι μόνο την κυριαρχία της αλλά και τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα απαραίτητα εργαλεία.

“Η χώρα μας ήταν μία εκ των πρώτων κρατών-μελών που ζήτησαν εξαίρεση μέρους των αμυντικών εξόδων από τους δημοσιονομικούς κανόνες”, δήλωσε ο υπουργός προσθέτοντας ότι πλέον διαθέτουμε επιπλέον πόρους ύψους μισού δις ευρώ για ενίσχυση της άμυνας μέχρι το 2026.

Χρονοδιάγραμμα Ισχύος Ρήτρας Διαφυγής

Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι η εφαρμογή αυτής της rήτρας θα ισχύσει μεταξύ των ετών 2025 έως και 2028 με πιθανότητα παράτασης ενός ακόμη χρόνου καθώς επίσης θα συνοδεύεται από ετήσιους ελέγχους εφαρμογής.

Για την Ελλάδα συγκεκριμένα, αυτή η πρόβλεψη συνδέεται με ένα νέο Μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικού Εξοπλισμού διάρκειας δωδεκαετίας (2025-2036), όπου οι στρατιωτικές δαπάνες προβλέπεται να αυξηθούν σταδιακά: αρχικά στο 2,2% του ΑΕΠ το έτος 2024 και στη συνέχεια σε ποσοστά όπως:
2,3% το έτος 2025 και
2,5% μέχρι το τέλος του έτους
του οποίου προηγείται.

Αξιολόγηση Δημοσιονομικών Σχεδίων:

• Pρώτος κύκλος: Καλύπτει την περίοδο εφαρμογής (2025-28) με προσωρινές χαλαρώσεις.
• Dεύτερος κύκλος: Από τον χρόνο αυτόν επικεντρώνεται στην αποκατάσταση ισορροπιών με αυστηρότερους στόχους σχετικά με χρέος & έλλειμμα.

Mάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει πως αυτή η rήτρα δεν είναι “λευκή επιταγή”. Υπογραμμίζει τη σημασία διατήρησης δημοσιονομικής βιωσιμότητας ώστε να αποφευχθούν τυχόν κίνδυνοι εκτροχιασμού μετά τη λήξη αυτού του χρονικού πλαισίου ευελιξίας.