Νέες Εξελίξεις στην Οικονομία των ΗΠΑ και το Νομοσχέδιο για Φορολογικές Απαλλαγές

Η αμερικανική οικονομία φαίνεται να επιβραδύνεται εξαιτίας των συνεπειών του εμπορικού πολέμου, με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να προχωρά στην υλοποίηση μίας από τις βασικές προεκλογικές του υποσχέσεις. Αυτή η κίνηση αναμένεται να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο για την εσωτερική αγορά όσο και για τη διεθνή σκηνή.

Ενώ οι δημόσιες συζητήσεις επικεντρώνονται στις αυξήσεις δασμών και τις διεθνείς εντάσεις, μια άλλη σημαντική διαμάχη εκτυλίσσεται εντός των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με το νομοσχέδιο που αφορά φορολογικές απαλλαγές και περικοπές σε δημόσιες δαπάνες. Το «μεγάλο νομοσχέδιο», όπως το αποκάλεσε ο Πρόεδρος, περιλαμβάνει περισσότερες από χίλιες σελίδες και θα καθορίσει τη δημοσιονομική κατεύθυνση της χώρας για τα επόμενα χρόνια. Ήδη έχουν εκφραστεί ανησυχίες από οίκους αξιολόγησης σχετικά με το δημοσιονομικό έλλειμμα καθώς και το χρέος των ΗΠΑ.

Το κύριο αυτό νομοθετικό σχέδιο εγκρίθηκε πρόσφατα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων με μόλις μία ψήφο διαφορά, αλλά τώρα αναμένει την έγκρισή του από τη Γερουσία, όπου οι διαδικασίες είναι συνήθως πιο περίπλοκες. Παρά την πλειοψηφία που κατέχουν οι Ρεπουμπλικάνοι στη Γερουσία (53 γερουσιαστές έναντι 47 Δημοκρατικών), υπάρχουν αντιρρήσεις από αρκετούς γερουσιαστές σχετικά με συγκεκριμένες διατάξεις του νομοσχεδίου, γεγονός που σημαίνει ότι πιθανόν να απαιτηθούν συμβιβασμοί πριν την τελική ψήφο.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε μετά τις δηλώσεις του Ιλον Μασκ κατά του νομοθετήματος, ο οποίος τόνισε ότι θα οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση ενός ήδη υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος που ανέρχεται στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι καθώς επίσης στο δημόσιο χρέος που ξεπερνά τα 36 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ο Μασκ είχε προηγουμένως αναλάβει πρωτοβουλία για τη μείωση κρατικών δαπανών μέσω της κατάργησης υπηρεσιών και της συρρίκνωσης προσωπικού στο υπουργείο Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (DOGE). Έχει εκφράσει ανησυχίες ότι η οικονομική κατάσταση γίνεται όλο και πιο δύσκολη.

Σύμφωνα με πληροφορίες αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές συμμερίζονται αυτές τις ανησυχίες κι επιθυμούν να περιορίσουν τις φορολογικές απαλλαγές ενώ παράλληλα να ενισχύσουν τις περικοπές στον προϋπολογισμό.

Ο Τραμπ φέρεται πρόθυμος να εξετάσει αλλαγές στο σχέδιο χωρίς όμως να θυσιάσει τον πυρήνα της υπόθεσης περί ενός ευνοϊκού φορολογικού περιβάλλοντος για επιχειρήσεις και πολίτες. Έχει ζητήσει η ψήφος επί του σχεδίου να ολοκληρωθεί μέχρι την 4η Ιουλίου καθώς περιλαμβάνει διάταξη αύξησης του ορίου δημόσιου χρέους. Με δεδομένο ότι αυτό το όριο αναμένεται σύντομα να ξεπεραστεί έως τον Σεπτέμβριο, ο Πρόεδρος θέλει άμεση λύση στο ζήτημα αυτό.

Το υπερκομματικό Γραφείο Προϋπολογισμού (CBO) έχει προσθέσει λάδι στη φωτιά λέγοντας πως η τελευταία έκδοση αυτού του σχεδίου θα μειώσει τα δημόσια έσοδα κατά περίπου 3.7 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα στην επόμενη δεκαετία ενώ οι εξοικονόμηση μέσω μειώσεων δαπανών θα φτάσουν μόλις στα 1.2 τρισεκατομμύρια δολάρια – οδηγώντας έτσι σε αύξηση ελλείμματος περίπου 3 τρισεκατομμυρίων δολλαρίων όταν ληφθούν υπόψη οι τόκοι.
Ο Λευκός Οίκος απορρίπτει αυτές τις εκτιμήσεις υποστηρίζοντας πως δεν λαμβάνουν υπόψη τα πρόσθετα έσοδα λόγω ανάπτυξης που μπορεί να προκύψουν από τους μειωμένους φόρους.

“Το νομοθέτημα θα βελτιώσει το έλλειμμα,”

Aναφορικά με περικοπές στις κρατικές δαπάνες κυρίαρχος στόχος είναι η αυστηρότερη εφαρμογή κριτηρίων ένταξης στα κρατικά προγράμματα υγειονομικής περίθαλψης (medicaid), κάτι που σύμφωνα με τον CBO μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια ασφάλισης για περίπου 11 εκατομμύρια πολίτες καθώς επίσης καταργούνται επιδοτήσεις προς πράσινες πρωτοβουλίες βάσει νόμου Μπάιντεν (inflation Reduction Act).

Tελικά πάντως φαίνεται πως ανεξαρτήτως των αλλαγών ή μη στο σχέδιο νόμου δεν υπάρχει πρόθεση συγκράτησης της αύξησης χρέους στις ΗΠΑ – γεγονός που συνεχίζει ν’ ανεβάζει τα κόστη χρηματοδότησης για την κυβέρνηση – όπως δείχνουν οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων πάνω από 4% επηρεαζόμενες επίσης αρνητικά απ’ τους αυξανόμενους φόρους.