Η Ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη Στηρίζει τους Ιταλούς Δικαστές σε Θέματα Μετανάστευσης

Η ευρωπαϊκή δικαιοσύνη έχει επιβεβαιώσει τη θέση των ιταλών δικαστών που βρίσκονται σε αντιπαράθεση με την κυβέρνηση της Ιταλίας σχετικά με τη μεταφορά μεταναστών που διασώθηκαν στη θάλασσα στην Αλβανία. Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι υπέγραψε τον Νοέμβριο του 2023 μια συμφωνία με τον πρωθυπουργό της Αλβανίας, Εντι Ράμα, για την ίδρυση δύο κέντρων υπό ιταλικό έλεγχο στην Αλβανία, προκειμένου να φιλοξενηθούν οι διασωθέντες από την κεντρική Μεσόγειο.

Ωστόσο, η εφαρμογή αυτού του σχεδίου έχει ανασταλεί από τους ιταλούς δικαστές, οι οποίοι επικαλέστηκαν το ευρωπαϊκό δίκαιο για να απαιτήσουν την επιστροφή των μεταναστών που είχαν ήδη σταλεί στην Αλβανία.

Οι δικαστές αναφέρθηκαν σε απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), σύμφωνα με την οποία οι χώρες μέλη δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν μια χώρα ως «ασφαλή» στο σύνολό της εάν ορισμένες περιοχές ή κατηγορίες ανθρώπων εντός αυτής δεν είναι ασφαλείς. Η Ιταλία επιδίωκε να χρησιμοποιήσει αυτή τη διαδικασία για να επαναπατρίσει τους μετανάστες στις χώρες καταγωγής τους, ακόμα και αν αυτές δεν πληρούν τις προϋποθέσεις ασφάλειας σύμφωνα με το νόμο.

Στην πρόσφατη απόφασή του, το ΔΕΕ δεν αμφισβήτησε το δικαίωμα ενός κράτους να χαρακτηρίζει μια τρίτη χώρα ως «νομικά ασφαλή», όπως έκανε η Ιταλία. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι αυτός ο χαρακτηρισμός μπορεί να υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο και ότι η τελική κρίση ανήκει στον εκάστοτε δικαστή που θα εξετάσει συγκεκριμένες περιπτώσεις.

“Οι πηγές πληροφοριών στις οποίες βασίζεται ένας τέτοιος χαρακτηρισμός πρέπει να είναι επαρκώς προσβάσιμες τόσο για τον αιτούντα όσο και για τις αρμόδιες αρχές”, σημειώνεται στην απόφαση. Οι λόγοι πίσω από τον χαρακτηρισμό κάποιων χωρών ως “ασφαλών” δεν είναι πάντα ξεκάθαροι. Στον κατάλογο των “safe countries” που έχει συντάξει η Ιταλία περιλαμβάνονται χώρες όπως το Μπανγκλαντές και η Τυνησία όπου οι συνθήκες ασφάλειας είναι αμφισβητούμενες.

“Ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να θεωρεί ασφαλή χώρα καταγωγής μία τρίτη χώρα εάν αυτή δε συμμορφώνεται προς τις ουσιαστικές προϋποθέσεις ασφάλειας”, διευκρινίζεται επίσης στη σημερινή απόφαση.Το Δικαστήριο αναγνωρίζει πάντως ότι η σχετική νομοθεσία θα τροποποιηθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2026 ώστε να επιτρέψει εξαιρέσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες προσώπων και υπάρχει πιθανότητα πρόωρης εφαρμογής αυτής της αλλαγής.

“Η απόφαση αυτή αποδυναμώνει τις πολιτικές κατά της μαζικής παράνομης μετανάστευσης”, δήλωσε εκπρόσωπος της ιταλικής κυβέρνησης σχολιάζοντας την εξέλιξη σχετικά με τις ασφαλείς χώρες προέλευσης των μεταναστών. Η κυβέρνηση Μελόνι εξέφρασε έκπληξη σχετικά με τη θέση του Δικαστηρίου λέγοντας πως “η ευρωπαϊκή δικαιοσύνη διεκδικεί αρμοδιότητες πέραν των όσων διαθέτει”.

Σύμφωνα πάντα με κυβερνητικούς αξιωματούχους: “Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι κάθε εθνικός δικαστής μπορεί πλέον όχι μόνο να εξετάζει ατομικές υποθέσεις αλλά και ζητήματα πολιτικής γύρω από επαναπατρισμούς”.Αυτό σημαίνει πως οι αποφάσεις αυτές μπορούν πλέον βασίζονται ακόμη και σε ιδιωτικές πηγές πληροφόρησης.

Η κυβέρνηση εκτιμά πως αυτό θα πρέπει ν’ ανησυχεί όλες τις πολιτικές δυνάμεις καθώς περιορίζει τα περιθώρια αυτονομίας κυβερνήσεων κι κοινοβουλίων στη διαχείριση θεμάτων σχετικών με τη μετάβαση προσφύγων.
“Αυτό συμβαίνει λίγους μήνες πριν τεθεί σε εφαρμογή το Σύμφωνο ΕΕ για τη Μετανάστευση”, τόνισε εκπρόσωπος τύπου.
Τελειώνοντας ανέφεραν πως “μέχρι τότε θα συνεχίσουμε ν’ αναζητούμε λύσεις προστασίας των πολιτών μας”.