Δήλωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναγνωρίζει την αυξανόμενη πίεση που προκαλούν οι πρόσφατες αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στη Γαύδο και την Κρήτη. Υπογραμμίζει ότι τα κράτη έχουν το δικαίωμα να διαχειρίζονται τα σύνορά τους και τη μη νόμιμη μετανάστευση,εφόσον συμμορφώνονται με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές νομικές υποχρεώσεις.

Στην ανακοίνωσή του, ο Ύπατος Αρμοστής δήλωσε: “Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) αναγνωρίζει την πίεση που προκαλούν οι πρόσφατες αφίξεις στη Γαύδο και την Κρήτη. Τα κράτη έχουν το δικαίωμα να διαχειρίζονται τα σύνορά τους και να αντιμετωπίζουν τη μη νόμιμη μετανάστευση.Ωστόσο,η διαχείριση των συνόρων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στην παροχή προστασίας σε ανθρώπους που φεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις. Αυτή η παράδοση πρέπει να διατηρηθεί.”

Η Υπηρεσία εκφράζει σοβαρή ανησυχία σχετικά με μια νομοθετική τροπολογία που έχει κατατεθεί στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, η οποία προτείνει την αναστολή της δυνατότητας υποβολής αιτήματος ασύλου για τρεις μήνες σε όσους φτάνουν μέσω πλοίων από τη Βόρεια Αφρική, χωρίς καταγραφή των αιτήσεών τους. Το δικαίωμα στο άσυλο είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα κατοχυρωμένο από διεθνείς, ευρωπαϊκούς και εθνικούς κανόνες, ισχύει ανεξαρτήτως τρόπου ή σημείου εισόδου στη χώρα.

Ακόμα κι όταν υπάρχει πίεση λόγω μεταναστευτικών ροών, οι χώρες οφείλουν να εξασφαλίζουν ότι οι αιτούντες άσυλο έχουν πρόσβαση στις διαδικασίες αυτές. Η επιστροφή ατόμων σε περιοχές όπου κινδυνεύει η ζωή ή η ελευθερία τους παραβιάζει την αρχή της μη επαναπροώθησης — μια θεμελιώδης αρχή του διεθνούς δικαίου.

Ταυτόχρονα, το διεθνές δίκαιο επιτρέπει την επιστροφή εκείνων των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται μετά από αξιολόγηση ως μέρος ενός λειτουργικού συστήματος ασύλου. Πολλοί από αυτούς που επιχειρούν το επικίνδυνο ταξίδι από τη Λιβύη προς την Ελλάδα είναι μετανάστες αλλά υπάρχουν επίσης πρόσφυγες που φεύγουν λόγω συγκρούσεων ή διωκτικών ενεργειών — ιδιαίτερα υπήκοοι Σουδάν.

Οι αιτούντες άσυλο δεν θα πρέπει να τιμωρούνται αν εισέλθουν σε ένα κράτος μέσω μη κανονικών οδών αρκεί να παρουσιαστούν αμέσως στις αρμόδιες αρχές.

Η Υπάτη Αρμοστεία παρέχει σταθερή στήριξη στο Λιμενικό Σώμα καθώς επίσης στις τοπικές αρχές προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πίεση στα σύνορα της χώρας λόγω των αφίξεων αυτών. Είναι έτοιμη να συνεργαστεί ώστε να αναπτύξει βιώσιμες ανθρωπιστικές λύσεις απέναντι στις σημερινές προκλήσεις — περιλαμβάνοντας τον επιταχυνόμενο χειρισμό διαδικασιών ασύλου δίκαια κι αποτελεσματικά ώστε οι πραγματικοί πρόσφυγες να εντοπίζονται γρήγορα.

Δεν θα πρέπει ούτε η Ελλάδα ούτε άλλες χώρες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ ν’ αντιμετωπίσουν μόνες αυτήν την κατάσταση πίεσης. Η Υπάτη Αρμοστεία θα συνεχίζει ν’ απαιτεί ισχυρή ευρωπαϊκή αλληλεγγύη καθώς επίσης επιμερισμό ευθυνών προς στήριξη χωρών πρώτης γραμμής όπως είναι η Ελλάδα.”