Η Επίδραση της Στεγαστικής Κρίσης στην Ελλάδα

Η εποχή που οι Αθηναίοι μπορούσαν να αναζητήσουν εύκολα κατοικία είτε για ενοικίαση είτε για αγορά ανήκει πλέον στο παρελθόν. Η πραγματικότητα είναι σφοδρή, καθώς χιλιάδες άνθρωποι αναζητούν μάταια προσιτή στέγη. Επιπλέον, όσοι διαμένουν σε ενοικιαζόμενα σπίτια αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κάλυψη των οικονομικών τους υποχρεώσεων.

Όπως καταδεικνύει μελέτη της Eurostat από το φθινόπωρο του 2024, το 17,7% των ενοικιαστών στη χώρα μας δεν κατάφερε να πληρώσει το μίσθωμά του μέσα στον προηγούμενο χρόνο — ποσοστό που είναι το υψηλότερο σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η “ανακούφιση των ενοικιαστών” αποτελεί “ύψιστη προτεραιότητα”, ωστόσο τα πρόχειρα μέτρα και οι πολιτικές αποφάσεις δείχνουν πως η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη.

Ο Δυσβάστακτος Αγώνας για Στέγη

Τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδος (ΕΣΥΕ) αποκαλύπτουν ότι οι τιμές των ενοικίων έχουν αυξηθεί έως και 52,1% από το 2018 ως το 2023.Παρά τις επιπτώσεις της πανδημίας στη ζήτηση ακινήτων,η ανοδική τάση συνεχίζεται σταθερά τα τελευταία δύο χρόνια — μόνο μεταξύ Μαΐου 2024 και Μαΐου 2025 καταγράφηκε αύξηση κατά 10,9%,σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.

Το Joint Employment Report του Μαρτίου που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι οι υπερχρεωμένοι νοικοκυραίοι λόγω κόστος κατοίκησης ανέρχονται πια στο 28,5% στην Ελλάδα (με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 8,8%). Αυτή η κατάσταση αποτελεί σοβαρή πρόκληση για την κοινωνική προστασία και τη συμπερίληψη στη χώρα μας.

Αξιοποιώντας δεδομένα από τη Eurostat διαπιστώνεται πως οι Έλληνες δαπανούν κατά μέσο όρο το 35,2% του εισοδήματός τους σε ενοίκιο — ένα ποσοστό-ρεκόρ εντός της ΕΕ όπου ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 19,7%. Όμως η εικόνα χειροτερεύει ακόμα περισσότερο όταν εξετάζουμε τις αγορές κατοικιών: έρευνα συνεργασίας μεταξύ Cerved Property Services και Πανεπιστημίων Αθηνών και Μακεδονίας δείχνει πως ένας μισθωτός πρέπει να αποταμιεύει ολόκληρο τον μηνιαίο μισθό του επί πάνω από μία δεκαετία προκειμένου να αποκτήσει ένα ακίνητο έκτασης μόλις 60 τμ στην Αθήνα.

Πολυάριθμες Προκλήσεις Αντιμέτωπες με τη Στεγαστική Πολιτική

Η στεγαστική κρίση παρατηρείται σε πολλές χώρες της Ευρώπης αλλά η περίπτωση της Ελλάδας έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Κοσμάς Μαρινάκης ανέφερε ότι ενώ αλλού τα εισοδήματα αυξάνονται ανάλογα με τις τιμές των ενοίκων στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: «τα εισοδήματα έχουν κολλήσει» γεγονός που μαζί με τον πληθωρισμό επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.

Aκίνητα: Μια Υψηλής Ζήτησης Επενδυτική Επιλογή

Mία άλλη παράμετρος που ενισχύει τη στεγαστική κρίση είναι οι πολιτικές όπως αυτή των Χρυσών Βίζας. Ο ειδικός εξηγεί αυτό ως λανθασμένη στρατηγική λέγοντας “πουλώντας περιουσιακά στοιχεία δημιουργούμε βραχυχρόνιο κέρδος αλλά μακροχρόνιες αρνητικές συνέπειες”. Όταν ξένοι επενδυτές αποκτούν ακίνητα θα υπάρξει μεγαλύτερη δυσαναλογία στα περιουσιακά στοιχεία ανάμεσα στους Έλληνες πολίτες και τους ξένους επενδυτές.

Aμηχανία στα Λόγια και Πράξεις Μηδαμινές

“Καλπάζουσα ανάπτυξη”, όπως είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σχετικά με μια οικονομία σε γρήγορη εξέλιξη συνδέεται άρρηκτα με τη στεγαστική κρίση προς τον ίδιο χρόνο όμως διάφορες αναλύσεις δηλώνουν αρκετά διαφορετικά αποτελέσματα.
Ο Καθηγητής Μαρινάκης χαρακτηρίζει αυτή τη σχέση ως “100% αφήγημα”. Τα ποσοστά ανάπτυξης δεν δικαιολογούν τέτοιες δυσλειτουργίες στον χώρο στέγασης· παρακολουθούνταν μόνο μια μικρή αύξησή γύρω στο δυο έως τρία %.