Οι Επιπτώσεις του Δασμολογικού Πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ

Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ) δημοσίευσε ανακοίνωση σχετικά με τις συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από την πρόσφατη κλιμάκωση του «δασμολογικού πολέμου» ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στην ανακοίνωσή του, το ΕΒΕΠ αναφέρεται στο ιστορικό των εμπορικών συγκρούσεων μεταξύ των δύο πλευρών, προκειμένου να κατανοήσουμε τις πιθανές εξελίξεις της τρέχουσας δασμολογικής διαμάχης. Με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το 1962, οι ΗΠΑ θεσπίζουν το Trade Expansion Act, δίνοντας στον Πρόεδρό τους τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί αλλαγές στους δασμούς έως 50%. Ακολούθησε ο σημαντικός γύρος διαπραγματεύσεων «Kennedy Round», ο οποίος είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των δασμών σε βιομηχανικά και γεωργικά προϊόντα χωρίς σοβαρές εντάσεις.

Ωστόσο, οι δασμολογικές αντιπαραθέσεις δεν περιορίστηκαν μόνο σε εκείνη την εποχή. Στις δεκαετίες του ’90 και του 2010 παρατηρήθηκαν συγκρούσεις σε τομείς όπως τα πουλερικά, οι μπανάνες και τα αυτοκίνητα.

Η σύγχρονη φάση αυτών των συγκρούσεων ξεκινά κατά την πρώτη θητεία Τραμπ τον Απρίλιο του 2017 με επιβολή δασμών ύψους 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο. Σε απάντηση,η ΕΕ επέβαλε αντίμετρα αξίας 3 δισ. ευρώ στα αμερικανικά προϊόντα ενώ οι ΗΠΑ απείλησαν με επιβολή δασμών έως 25% στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα. Παρά τις αρχικές εντάσεις, επετεύχθη μια προσωρινή «ανακωχή» στις εφαρμογές αυτών των μέτρων.

Από τον Απρίλιο του 2025 ανακοινώνονται νέοι δασμοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες που επηρεάζουν μέταλλα, αυτοκίνητα καθώς επίσης ψηφιακές υπηρεσίες και φάρμακα χρησιμοποιώντας ευρείες νομιμότητες για να δικαιολογηθούν αυτές οι κινήσεις.Ο μέσος όρος των νέων δασμών ξεκινάει από το 27%, μειώνεται όμως στο 16% μέχρι τον Ιούνιο.

Η αντίδραση της ΕΕ περιλαμβάνει αντίμετρα αξίας περίπου 21-26 δις ευρώ για προϊόντα όπως ουίσκι και αεροπορικά εξαρτήματα. Μια συμφωνία για προσωρινές μειώσεις στους υπάρχοντες δασμούς είχε στόχο τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων αλλά η κατάσταση παρέμεινε τεταμένη καθώς οι ΗΠΑ απείλησαν με νέους περιορισμούς μέχρι τις αρχές Ιουλίου.

“Η τρέχουσα κατάσταση δείχνει πως τα περιθώρια στενεύουν,” δήλωσε ο Πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης προσθέτοντας ότι η επιβολή ενός ποσοστού ύψους 30% στους εισαγόμενους φόρους θα μπορούσε να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.

“Όλοι θέλουμε και ελπίζουμε πως παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν,” ανέφερε ο ίδιος σχετικά με την ανάγκη μιας επωφελούς εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της ΕEκαι των ΗΠΑ για όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης.

Eλληνικές Επιπτώσεις

Aναφορικά με το ελληνικό εμπόριο προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για το έτος 2024 εκτιμάται ότι κυμαίνεται γύρω στα $2,6 δις ενώ οι εισαγωγές από την άλλη πλευρά ανέρχονται περίπου στα $2,4 δις δημιουργώντας ένα ήπιο πλεόνασμα $0,2 δις στην Ελλάδα.
Με τους νέους φόρους ύψους30%, είναι πιθανόν ότι θα υπάρξει αύξηση κόστους στις ελληνικές εξαγωγές τροφίμων , ποτών , φαρμάκων κτλ., οδηγώντας σε πιθανή πτώση κατά20-25%. Αυτό θα μπορούσε να μετατρέψει το πλεόνασμα σε έλλειμμα πλήττοντας ιδιαίτερα μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα.