Σοβαρές ανησυχίες για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού Τεχνητής Νοημοσύνης

Ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της δημιουργίας και του πολιτισμού στην Ευρώπη εκφράζει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού για την τεχνητή νοημοσύνη (AI Act). Αυτές οι ομάδες προειδοποιούν ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας δεν είναι επαρκώς προστατευμένα εν μέσω της ραγδαίας ανάπτυξης των μοντέλων δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης.

Σε μια κοινή ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε, ενώσεις που εκπροσωπούν συγγραφείς, ηθοποιούς, δημοσιογράφους, σκηνοθέτες, μουσικούς και εικαστικούς καλλιτέχνες καταγγέλλουν την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι παραβλέπει τις θεμελιώδεις ανησυχίες του δημιουργικού τομέα προκειμένου να διευκολύνει τη διάδοση των μεγάλων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης (GenAI).

Παρόλο που ο AI Act – ο οποίος ψηφίστηκε το 2023 – έχει χαρακτηριστεί ως η πρώτη παγκόσμια προσπάθεια ρύθμισης της τεχνητής νοημοσύνης με φιλόδοξους στόχους, οι εκπρόσωποι των δημιουργικών βιομηχανιών υποστηρίζουν ότι η πρακτική εφαρμογή του υπονομεύει τους ίδιους τους σκοπούς του.

Kενά στην εφαρμογή και κίνδυνος για θέσεις εργασίας

Aπό τις 2 Αυγούστου 2025, οι πάροχοι γενικής χρήσης μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης – όπως τα ChatGPT και DALL-E – θα πρέπει να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας της Ε.Ε., τόσο κατά τη διάρκεια εκπαίδευσης όσο και κατά τη χρήση δεδομένων. Η πρόβλεψη περιλαμβάνει επίσης την παροχή «δίκαιης και κατάλληλης αμοιβής» στους δικαιούχους.

Ωστόσο, οι οργανώσεις επισημαίνουν ότι παρά τη συμμετοχή τους στη διαδικασία διαβούλευσης για τον κανονισμό αυτόν, το αποτέλεσμα δεν ανταποκρίνεται στις βασικές τους απαιτήσεις.

«Η τελική μορφή αυτού του πλαισίου δεν καλύπτει τις κύριες ανησυχίες των κλάδων που εκπροσωπούμε. Δεν αποτελεί έναν ισορροπημένο συμβιβασμό αλλά μια χαμένη ευκαιρία να διαφυλαχθούν ουσιαστικά τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.

Οι εκπρόσωποι των δημιουργών προειδοποιούν ότι εάν δεν υπάρξουν αλλαγές σύντομα, τα GenAI μοντέλα θα συνεχίσουν να «αντλούν μαζικά προστατευμένο περιεχόμενο» χωρίς συναίνεση ή αποζημίωση προς τους δημιουργούς.

Eπιπλέον, τονίζουν πως οι δημιουργικές βιομηχανίες της Ε.Ε. συνεισφέρουν σχεδόν στο 7% του ΑΕΠ και απασχολούν περίπου 17 εκατομμύρια επαγγελματίες—υπερβαίνοντας σε οικονομική αξία άλλες σημαντικές βιομηχανίες όπως αυτή της αυτοκινητοβιομηχανίας ή της φαρμακοβιομηχανίας στην περιοχή.

Η κοινή δήλωση καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει άμεσα τον τρόπο εφαρμογής του AI Act ώστε να διατηρηθεί η υπόσχεση προστασίας των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στη νέα εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.

Kριτική από τις ΗΠΑ

Tην ίδια στιγμή, κριτική κατά αυτού του ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου έρχεται από την Ουάσινγκτον αλλά σε αντίθετη κατεύθυνση. Σε πρόσφατη ομιλία σε σύνοδο αφιερωμένη στην τεχνική εξέλιξη στο Παρίσι, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ JD Vance χαρακτήρισε τον AI Act «υπερβολικά περιοριστικό» επισημαίνοντας πως η Ε.Ε. «στραγγαλίζει» την καινοτομία εις βάρος αμερικανικών εταιρειών στον τομέα της τεχνολογίας.