Η επιχείρηση «Ειρήνη» για τη Λιβύη, η Κρήτη και οι επιδιώξεις της Αθήνας

Ικανοποιημένη εμφανίζεται η Αθήνα από τη σύσταση της επιχείρησης «Ειρήνη» («Irini») για την επιτήρηση, από θαλάσσης και αέρος, του εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών στη Λιβύη.

Για να επιτευχθεί η σύσταση της επιχείρησης όμως χρειάστηκε η Αθήνα να αποδεχθεί ότι η αποβίβαση (disembarkation) όσων μεταναστών εντοπίζονται και διασώζονται θα γίνεται σε κάποιο ελληνικό λιμάνι, καθώς καμία άλλη χώρα και πιο συγκεκριμένα η Ιταλία ή η Μάλτα δεν δέχθηκαν να το πράξουν με αποτέλεσμα η σύσταση της επιχείρησης να τεθεί, κάποια στιγμή, εν αμφιβόλω.

Είναι ξεκάθαρο ότι η πανδημία του κορονοϊού λειτουργεί αρνητικά στην τρέχουσα συγκυρία.

Το πιθανότερο σημείο είναι, βάσει γεωγραφίας, η Κρήτη και ήδη έχουν υπάρξει, όπως πληροφορείται «Το Βήμα», ορισμένες ιδέες, όπως πχ η αποβίβασή τους στη Σούδα.

Παράλληλα, η συνεννόηση που έχει γίνει είναι ότι όσοι διασώζονται θα μεταφέρονται σε σημείο – transit, ώστε να μην πατούν σε ελληνικό έδαφος και από εκεί να μεταφέρονται σε άλλα κράτη – μέλη, που θα συνεισφέρουν με ναυτικά ή εναέρια μέσα στην επιχείρηση και έχουν προσφερθεί να παίρνουν τους μετανάστες. Το σχετικό κόστος θα καλύπτεται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Η Αθήνα σχεδιάζει να συμμετάσχει με ναυτικά και εναέρια μέσα στην ευρωπαϊκή επιχείρηση.

Σημειώνεται ότι η αποτροπή προσέλκυσης μεταναστευτικών ροών (pull effect) ήταν ένας από τους όρους που είχαν θέσει κράτη όπως η Ουγγαρία και η Αυστρία για να επιτρέψουν τη σύσταση της επιχείρησης, η οποία θα δρα στην ανοιχτή θάλασσα και όχι κοντά τις ακτές της Λιβύης όπως συνέβαινε με την επιχείρηση «Σοφία».

Ωστόσο, η Αθήνα έλαβε την απόφαση να αναλάβει εκείνη το έργο αυτό, το οποίο όπως διαβεβαίωναν διπλωματικές πηγές συνοδεύεται από πολύ ισχυρές δικλείδες, ώστε η επιχείρηση να προχωρήσει.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει επενδύσει στην εν λόγω επιχείρηση, καθώς θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτό μπορεί να ελέγξει την τουρκική παραβατική δραστηριότητα στην Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο έτσι όπως αυτή αναπτύσσεται μετά από την υπογραφή του Μνημονίου συναντίληψης για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης τον περασμένο Νοέμβριο.

Για το θέμα υπάρχει και η τοποθέτηση του πρώην ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά, που μίλησε για «νέα Μόρια στην Κρήτη».

Ειδικότερα, ο πρώην ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς σε μήνυμα του στο twitter κάνει λόγο για τον κίνδυνο νέας Μόριας στην Κρήτη.

Όπως γράφει:

«Η Ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε σε ΕΕ να μεταφέρονται πρόσφυγες από Λιβύη σε Ελληνικά λιμάνια. Ως ΥΠΕΞ έβαλα σε ανάλογη πρόταση βέτο. Απέτρεψα να γίνει η Κρήτη, δεύτερη Μοριά. Τούτοι εδώ φαίνεται να μην καταλαβαίνουν σε τι συμφωνούν. Επιπόλαια υποτιμούν προβλήματα, όντας επικίνδυνοι.»

Επίσης όπως γράφει ο Guardian«Ο στόχος της αποστολής με την ονομασία Operation Irini, από την ελληνική λέξη Ειρήνη, θέτει ενδεχομένως την ΕΕ σε κίνδυνο αντιπαράθεσης με την Τουρκία, η οποία στέλνει όπλα στη Λιβύη», προσθέτοντας ότι «η προηγούμενη ναυτική αποστολή, η Επιχείρηση Σοφία, σταμάτησε, καθώς χώρες όπως η Αυστρία και η Ιταλία ισχυρίστηκαν ότι τελικά ενήργησε ως «παράγοντας έλξης», ενθαρρύνοντας τους μετανάστες που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω της Λιβύης,  να βγουν στη θάλασσα με την ελπίδα να διασωθούν.

Υπενθυμίζεται ότι η σύσταση της επιχείρησης δεν είναι ταυτόσημη με την ενεργοποίησή της. Αυτό είχε επισημάνει και στην τοποθέτησή του στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ ο ύπατος εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας Ζοζέπ Μπορέλ, έχοντας θέσει ως στόχο τη σύσταση μέχρι την 31η Μαρτίου.

Σε διαφορετική περίπτωση θα απαιτείτο τεχνική παράταση της επιχείρησης «Σοφία» («Sophia») που είχε λήξει από τον περασμένο Μάρτιο. Από εδώ και πέρα, τον λόγο θα έχουν οι εμπειρογνώμονες της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΕΕ για να καταρτίσουν το επιχειρησιακό πλάνο της «Ειρήνης».

Υπενθυμίζεται συναφώς ότι υφίσταται δυνατότητα αναθεώρησης της επιχείρησης κάθε τέσσερις μήνες, αλλά και το ενδεχόμενο τερματισμού της, εφόσον ξεφύγει από το πεδίο εφαρμογής της εντολής που της έχει ανατεθεί