Η Ανθρωπογενής Κλιματική Αλλαγή και οι Καταστροφικές Πυρκαγιές στην Ιβηρική Χερσόνησο

Μια πρόσφατη έκθεση του διεθνούς δικτύου World Weather Attribution αποκαλύπτει ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή έχει αυξήσει κατά σαράντα φορές την πιθανότητα εμφάνισης καυσώνων, όπως αυτοί που προκάλεσαν τις φονικές πυρκαγιές στην Ισπανία και την Πορτογαλία τον περασμένο Αύγουστο.

Η Ιβηρική χερσόνησος, που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της Ευρώπης, υπήρξε μάρτυρας εξαιρετικά υψηλών θερμοκρασιών καθ’ όλη τη διάρκεια του Αυγούστου, με πολλές περιοχές να ξεπερνούν τους 40° Κελσίου. Αυτές οι παρατεταμένες περίοδοι ζέστης συνέβαλαν στη διάδοση των πυρκαγιών, κυρίως στη βόρειο Πορτογαλία καθώς και σε δυτικές και βορειοδυτικές περιοχές της Ισπανίας. Και οι δύο χώρες θρήνησαν τέσσερις ανθρώπους η καθεμία ενώ χιλιάδες πολίτες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους καθώς τεράστιες εκτάσεις δασικής έκτασης έγιναν στάχτη.

Η κλιματική αλλαγή, που οφείλεται κυρίως στη χρήση ορυκτών καυσίμων, έχει καταστήσει τις μετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν τις πυρκαγιές 40 φορές πιο συχνές και 30% πιο έντονες. Αυτό επισημάνθηκε από ευρωπαίους επιστήμονες που συμμετείχαν στη μελέτη του World Weather Attribution.«Χωρίς την ανθρωπογενή αύξηση της θερμοκρασίας, τέτοιες συνθήκες θα εμφανίζονταν μόνο μία φορά κάθε 500 χρόνια αντί για μία φορά κάθε 15», δήλωσε ο Θίο Κίπινγκ από το Imperial College του Λονδίνου.

Οι παρατεταμένες περίοδοι υψηλών θερμοκρασιών αφυδατώνουν γρήγορα τη βλάστηση καθιστώντας έτσι δυνατή την εκδήλωση πολύ πιο εντυπωσιακών πυρκαγιών που μπορούν να δημιουργούν τον δικό τους άνεμο. Αυτό οδηγεί σε αύξηση του ύψους των φλόγων καθώς επίσης σε εκρήξεις και νέες εστίες φωτιάς λόγω των αναθυμιάσεων», πρόσθεσε ο ίδιος.

Ένας άλλος παράγοντας που επιδεινώνει τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι η αστικοποίηση των επαρχιακών περιοχών. Σύμφωνα με τη Μάγια Βάλμπεργκ από το Κέντρο για το Κλίμα του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου, αυτό έχει αφήσει περισσότερες ανεκμετάλλευτες εκτάσεις γης απ’ ότι στο παρελθόν. «Η πτώση της παραδοσιακής γεωργίας μειώνει τον φυσικό έλεγχο επί της βλάστησης» σημείωσε χαρακτηριστικά.

Από την αρχή του έτους στην Ισπανία έχουν καεί πάνω από 3.800.000 στρέμματα σύμφωνα με στοιχεία από το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές (EFFIS), αριθμός-ρεκόρ από τότε που άρχισαν να συλλέγονται δεδομένα το 2006. Στην Πορτογαλία οι ζημιές ανέρχονται στα 2.800.000 στρέμματα.

Το κύμα ζέστης που πλήττει την Ιβηρία για διάστημα δεκάξι ημερών τον Αύγουστο ήταν «το πιο έντονο ποτέ», σύμφωνα με πληροφορίες από την ισπανική υπηρεσία AEMET όπου οι μέσες θερμοκρασίες ήταν κατά 4,6 βαθμούς υψηλότερες συγκριτικά με προηγούμενα έτη.
Από το 1975 έχουν καταγραφεί συνολικά 77 κύματα ζέστης στην χώρα αυτή ενώ έξι εξ αυτών ξεπέρασαν κατά τέσσσερις ή περισσότερους βαθμούς τον μέσο όρο.
Πέντε έχουν συμβεί μετά το 2019.

Μια πρόσφατη εκτίμηση από το Ινστιτούτο Υγείας Κάρλος III υποδεικνύει ότι πάνω από 1.100 θάνατοι στην Ιспανία μπορεί να σχετίζονται άμεσα με αυτό το κύμα καύσωνα του Αυγούστου.