Σημαντικές Οικονομικές Επιπτώσεις από την Πολεμική Ένταση Ισραήλ – Ιράν

Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς (ΕΒΕΠ) επισημαίνει ότι η πρόσφατη κλιμάκωση της πολεμικής έντασης μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, με τον φόβο μιας γενικευμένης σύρραξης, έχει σοβαρές οικονομικές συνέπειες σε πολλαπλά επίπεδα, τόσο σε περιφερειακό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.Η ανησυχία εστιάζεται κυρίως στους τομείς της ενεργειακής ασφάλειας και των τιμών του πετρελαίου, καθώς επίσης στο εμπόριο και τη ναυτιλία, τις χρηματοπιστωτικές αγορές καθώς και στις τοπικές οικονομίες.

Οι άμεσες επιπτώσεις που αναμένονται λόγω της αβεβαιότητας στον Περσικό Κόλπο περιλαμβάνουν μια απότομη αύξηση στις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η νέα απειλή στα Στενά του Ορμούζ, όπου διακινείται το 26% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, θα επηρεάσει τα καύσιμα για μεταφορές αλλά και για θέρμανση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχει πιθανότητα οι τιμές να ξεπεράσουν τα 80$ ανά βαρέλι βραχυπρόθεσμα, προκαλώντας εκ νέου πληθωριστικές πιέσεις.

Σύμφωνα με προηγούμενες κρίσεις που παρατηρήθηκαν το 2023-2024, το ΔΝΤ εκτιμά ότι ο πληθωρισμός μπορεί να αυξηθεί κατά +0,6% έως +1% στις ανεπτυγμένες οικονομίες ενώ η παγκόσμια ανάπτυξη ενδέχεται να μειωθεί κατά -0,2% έως -1%.Στον τομέα του εμπορίου και των θαλάσσιων μεταφορών οι συνέπειες επικεντρώνονται σε καθυστερήσεις στη ναυτιλία καθώς επίσης σε αποκλεισμούς στο Περσικό Κόλπο λόγω πιθανών επιθέσεων σε εμπορικά πλοία.

Η αύξηση των ναύλων αλλά και των ασφαλίστρων πλοίων θα οδηγήσει στην αύξηση κόστους logistics για εισαγωγές πρώτων υλών όπως σιτηρά ή πετροχημικά προϊόντα. Στις χρηματιστηριακές αγορές αναμένονται πτώσεις στις μετοχές ειδικών κλάδων υψηλού ενεργειακού κόστους ενώ παράλληλα ο χρυσός κι ο δολάριο αναμένεται να αυξήσουν την αξία τους ως ασφαλή καταφύγια.

Αναφορικά με τις τοπικές οικονομίες προβλέπεται πτώση επενδύσεων εξαιτίας ενός «risk off mood», μείωση στον τουρισμό καθώς επίσης περιορισμούς στις εισαγωγές κι εξαγωγές. Αυτές οι εξελίξεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε κοινωνικό κόστος αλλά κι αύξηση στρατηγικών δαπανών για άμυνα ενώ η καθυστέρηση στη μείωση επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες είναι σχεδόν βέβαιη.

Για την Ελλάδα συγκεκριμένα οι πιο σημαντικοί κίνδυνοι προέρχονται από μια ενδεχόμενη γενικευμένη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ – Ιράν στους εξής πέντε βασικούς τομείς: τον τουρισμό, τη ναυτιλία, το εμπόριο καθώς επίσης στο ενεργειακό κόστος κι τη γεωπολιτική σταθερότητα. Το πλήγμα στον τουρισμό στην Ανατολική Μεσογειο θα μπορούσε ν’ αποδειχθεί ιδιαίτερα σοβαρό δεδομένου ότι η χώρα μας θεωρείται «γειτονική ζώνη αστάθειας» ειδικά για επισκέπτες τρίτων χωρών όπως αυτές της Ασίας ή των ΗΠΑ.

Υπό αυτές τις συνθήκες είναι πολύ πιθανόν ν’ ακυρωθούν ή ν’ αλλαχθούν προγραμματισμένα δρομολόγια κρουαζιέρας που περιλαμβάνουν προορισμούς όπως Ελλάδα Τουρκία ή Αίγυπτος. Γενικά αναμένεται αρνητική επίδραση στην εικόνα μας ως προς τον τουρισμό με λιγοστά bookings κοντά στην Ανατολική Μεσογειο ενώ παράλληλα οι ταξιδιωτικοί πάροχοι ίσως χρειαστεί ν’ αυξήσουν τις ασφαλιστικές καλύψεις τους.

Η ελληνική ναυτιλία πρέπει ν’ είναι έτοιμη για τυχόν επιθέσεις ή εμπλοκές στα στενά Ορμούζ κι Ερυθρά Θάλασσα κάτι που σίγουρα θα φέρει όχι μόνο αύξηση στα λειτουργικά έξοδα ύψους 300-500 εκατ ευρώ αλλά ίσως προκαλέσει πιέσεις στη διαδικασία ενοικιάσεων σκαφών οδηγώντας έτσι σε εκτίμησή τους κατά -1%. Η απρόσκοπτη διέλευση εμπορευμάτων μέσω Σουέζ προς Ευρώπη είναι ζωτικής σημασίας για logistics μεταποίηση κι λιανεμπόριο.

Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ Βασίλης Κορκίδης δήλωσε:
“Η Ελλάδα μπορεί να επηρεάζεται έμμεσα από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μ. Ανατολή αλλά λόγω θερινής περιόδου η οικονομία μας πλήττεται άμεσα.”
“Ο Τουρισμός μας ενδέχεται ν’ αντιμετωπίσει σοβαρούς κινδύνους όσον αφορά last-minute κρατήσεις αφού πρόκειται περί ευαίσθητου sector.”
“Η “ενεργειακή αναστάτωση” επηρεάζει σημαντικά τα κόστη παραγωγής μας.”