«Μαγνησία: Η Σκοτεινή Πλευρά της Πληθυσμιακής Συρρίκνωσης – Τι συμβαίνει στους Οικισμούς τα Τελευταία 30 Χρόνια»

Η τελευταία ελληνική απογραφή (2021) έδειξε μείωση του πληθυσμού της χώρας κατά 3%. Ωστόσο, πίσω από τον εθνικό μέσο όρο «κρύβονται» δημογραφικές ανισότητες με έντονη χωρική διάσταση, που αφορούν την άνιση κατανομή του πληθυσμού στον χώρο στις διαφορετικές κλίμακες (περιφερειακή, δημοτικών ενοτήτων, κλπ.), τις διαφορετικές πληθυσμιακές κατηγορίες (νεότητα-γήρανση, ενεργός/μη ενεργός πληθυσμός, κλπ.), κ.ο.κ. Την τελευταία

Πληθυσμιακή συρρίκνωση όλων σχεδόν των οικισμών της Μαγνησίας, τα τελευταία 30 χρόνια

Δημογραφικές Εξελίξεις στη Μαγνησία

Η πρόσφατη απογραφή του 2021 αποκάλυψε μια πτώση του πληθυσμού στην Ελλάδα κατά 3%. Ωστόσο, πίσω από αυτόν τον εθνικό μέσο όρο «κρύβονται» σημαντικές δημογραφικές ανισότητες που σχετίζονται με την άνιση κατανομή του πληθυσμού σε διάφορες περιοχές (περιφέρειες, δήμους κ.λπ.) και τις διαφορετικές κατηγορίες πληθυσμού (νεολαία-γήρανση, ενεργός/μη ενεργός πληθυσμός κ.ά.).

Στην τελευταία δεκαετία, η Περιφέρεια Θεσσαλίας παρουσίασε μείωση 6% στον πληθυσμό της, διπλάσια από τον εθνικό μέσο όρο. Αυτή η πτώση οφείλεται κυρίως στα αρνητικά φυσικά ισοζύγια της τελευταίας δεκαετίας (-29 χιλ.) και στις αρνητικές μετακινήσεις εισόδων-εξόδων. Στην προηγούμενη απογραφή (2011), οι έδρες των Περιφερειακών Ενοτήτων της Θεσσαλίας διατηρούσαν τον πληθυσμό τους και μάλιστα παρουσίαζαν αύξηση σε αντίθεση με τους αγροτικούς δήμους που συνεχώς έχαναν κατοίκους.

Ωστόσο,στην πρόσφατη απογραφή παρατηρείται ότι ακόμη και οι μεγαλύτεροι Δήμοι χάνουν κατοίκους,γεγονός που υποδηλώνει ότι οι μηχανισμοί συγκράτησης των απωλειών έχουν αρχίσει να εξασθενούν. Στο πλαίσιο αυτό, η Μαγνησία εμφανίζει ακόμα μεγαλύτερη μείωση (-6,6%) σε σύγκριση με τη Θεσσαλία συνολικά. Σε επίπεδο δήμων στη Θεσσαλία και τη Μαγνησία οι μεταβολές κυμαίνονται από +14% (Αλόννησος) έως -21% (Ζαγορά-Μούρεσι).

Η πτώση του πληθυσμού στους αγροτικούς δήμους της Θεσσαλίας είναι εντυπωσιακή: την τελευταία δεκαετία ξεπερνά το 13%, ενώ σωρευτικά τα τελευταία τριάντα χρόνια φτάνει το 26%. Όσον αφορά τους αλλοδαπούς στην Περιφέρεια αυτή μειώθηκαν κατά 23%, έναντι του 16% σε εθνικό επίπεδο. Στη Μαγνησία εκτός από τις Σποράδες η κατάσταση είναι παρόμοια.

Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από το τελευταίο ψηφιακό τεύχος «Δημογραφικά Νέα» του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας καθώς και από το Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών.

Η Πληθυσμιακή Δομή της Μαγνησίας

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα για τη Μαγνησία παρακολουθούνται δύο διαφορετικές συμπεριφορές στον πληθυσμό: μία αστική στο Βόλο και μία περιαστική γύρω από αυτόν σε αντίθεση με τις γύρω αγροτικές περιοχές.

Η δυναμική ανάπτυξης της πόλης έχει ανακοπεί καθώς για πρώτη φορά καταγράφηκε μια σημαντική πτώση κατά 3,3%, τόσο στην αστική περιοχή όσο και στις περιφερειακές ζώνες όπως Αγριά και Νέα Αγχίαλος. Αντίθετα στους υπόλοιπους αγροτικούς Δήμους συνεχίζεται η τάση απώλειας κατοίκων που παρακολουθείται εδώ κι αρκετές απογραφές.

Aντίθετα όμως τα τρία μεγάλα νησιά της περιοχής παρουσιάζουν θετικά αποτελέσματα λόγω εποχικής αλλά επίσης μόνιμης κατοίκησης όπως συμβαίνει στην Αλόννασο όπου ο αριθμός των κατοίκων αυξάνεται σημαντικά.

Ο Τουρισμός ως Παράγοντας Ανάπτυξης

“Οι παράγοντες αυτοί φαίνεται να συνδέονται άμεσα με την ποιότητα ζωής.”

Aυτό δείχνει ότι παρά την γενική τάση συρρίκνωσης υπάρχουν εξαιρέσεις όπου ορισμένες περιοχές επιδεικνύουν σημάδια ανάκαμψης λόγω προσβάσιμων υπηρεσιών ή οικονομικών ευκαιριών.

Συμπέρασμα

Tο κρίσιμο ζήτημα δεν είναι μόνο πόσοι άνθρωποι διαμένουν στην ύπαιθο αλλά αν αυτοί μπορούν να βρουν ποιότητα ζωής εκεί μέσω επαρκούς παροχής υπηρεσιών όπως υγεία ή εκπαίδευση.
Είναι απαραίτητα λοιπόν να εξετάσουμε όχι μόνο την αναπαραγωγή αλλά επίσης την προσέλευση νέου κόσμου ώστε να υπάρξει βιωσιμότητα στις υπαίθριες κοινότητες.”