14/10/2025

«Περίκεντρος Ναός Μαξιμιανούπολης: Η Αποκατάσταση που Αναζωογονεί την Ιστορία»

Στην αποκατάσταση και ανάδειξη του περίκεντρου ναού στον αρχαιολογικό χώρο της Μαξιμιανούπολης, σημαίνουσα πόλη της Θράκης, στην πεδιάδα της Ροδόπης, προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού. Το έργο επικεντρώνεται σε τέσσερα κρίσιμα τμήματα του ναού: Το μαρμάρινο τέμπλο, το βόρειο αρκοσόλιο, το νότιο αρκοσόλιο και τη νοτιοδυτική γωνία του νάρθηκα. Κύρια ζητήματα που αντιμετωπίζονται είναι η μέτρια

Ανάδειξη του περίκεντρου ναού στην αρχαία Μαξιμιανούπολη

Το Υπουργείο Πολιτισμού προχωρά σε σημαντικές εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του περίκεντρου ναού στον ιστορικό χώρο της Μαξιμιανούπολης, που βρίσκεται στην πεδιάδα της Ροδόπης, μια από τις πιο σημαίνουσες πόλεις της Θράκης. Το έργο εστιάζει σε τέσσερα κεντρικά τμήματα του ναού: το μαρμάρινο τέμπλο, τα βόρεια και νότια αρκοσόλια καθώς και τη νοτιοδυτική γωνία του νάρθηκα.

Κύρια προβλήματα που χρήζουν αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την κακή κατάσταση συντήρησης και τις κρίσιμες δομικές ανωμαλίες του μνημείου, όπως η απώλεια υλικών, οι παραμορφώσεις και η αστάθεια των κατασκευών. Ο συνολικός προϋπολογισμός για το έργο ανέρχεται στα 1.500.000 ευρώ και χρηματοδοτείται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Ο ναός είχε πλούσιο γραπτό διάκοσμο, που διατηρείται μόνο αποσπασματικά σε χαμηλό ύψος καθώς επίσης εντυπωσιακό γλυπτό διάκοσμο (τέμπλο, άμβωνας), τμήμα τον οποίο έχει σωθεί μέχρι σήμερα στον χώρο αυτόν. Εντός αυτού έχουν βρεθεί πολλές ταφές που χρονολογούνται μετά τον 11ο αιώνα μ.Χ., ενώ η πόλη υπέστη οριστική καταστροφή κατά την επιδρομή του τσάρου Ιωάννη Καλογιάννη. Παρόλα αυτά, κατά τη διάρκεια της βυζαντινής εποχής αποτέλεσε ένα από τα κύρια αστικά κέντρα της περιοχής μαζί με την Αναστασιούπολη–Περιθεώριο.

Η σπουδαιότητα της Μαξιμιανούπολης

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Η ιστορική σημασία της Μαξιμιανούπολης είναι αναμφισβήτητη, παρά το γεγονός ότι γνώρισε ολοκληρωτική καταστροφή και εγκαταλείφθηκε τον 13ο αιώνα». Οι ανα excavations στον περίκεντρο ναό αποκάλυψαν όχι μόνο σπουδαία τεκμήρια ενός σημαντικού μνημείου αλλά επίσης έναν αναπτυγμένο οικισμό γνωστό για την παραγωγή εξαιρετικών δείγματων βυζαντινής κεραμικής.

Οι εργασίες αποκατάστασης περιλαμβάνουν τη συντήρηση των τοιχογραφιών καθώς επίσης των δαπέδων κι άλλων μαρμάρινων στοιχείων. Η διαδικασία αφορά στην επισκευή οργανικών τμημάτων όπως είναι το σύνθρονο και ο άμβωνας, ενώ παράλληλα γίνεται προσπάθεια για καλύτερη προσβασιμότητα στο μνημείο.» Με βάση τις απαιτήσεις των καθαριστικών εργασιών στο βορινό αρκοσίλιο θα υπάρξει προστασία στους ζωγραφισμένους τοίχους ενώ θα πραγματοποιηθούν η αφαίρεση σαθρών υλικών μαζί με την αναδόμηση ορισμένων στοιχείων.

Parallel εργασία εκτελείται επίσης στο νότιο αρκοσίλιο με στόχο τη σταθεροποίηση όλων αυτών οι οποίοι φέρουν αντίστοιχα ζητήματα φθοράς ή χρειάζονται συμπλήρωση ή μερική αναδόμηση.
Στην περιοχή αυτή όπου συναντούμε τη νοτιοδυτική γωνία νάρθηκα απαραίτητο είναι να καθαριστούν σαθρά υλικά ώστε νέα στοιχεία να εφαρμοστούν αποτελεσματικά.

Σύμφωνα με σχετικές φυτοτεχνικές έρευνες θα εξασφαλιστεί επαρκής προστασία από αυτοφυή φυ vegetation γύρω από το μνημείο.
Θεωρείται ότι η Μαξιμιανούπολη (μετέπειτα γνωστή ως Μοσυνόπολη) ήταν μια ιδιαίτερα στρατηγική πόλη κοντά στη σημερινή Κομοτηνή αφού ιδρύθηκε στα ερείπια ενός παλιότερου οικισμού Παισουνλών.
Ιδρυτής θεωρείται ο αυτοκράτορας Μαξιμιανός κι ανέπτυξε έντονα οικονομικά κυρίως από τον 4o αιώνα μ.X..

Επίσης έχει σημασία ότι λειτουργώντας ως έδρα επισκόπου κατέστη συναγωγή πλούτου μέσω ισχυρών αμυντικών τειχών.
Κατά τους επόμενους αιώνες έγινε ένα σπουδαίο κέντρο επαγγελματικών δραστηριοτήτων ειδικά μεταξύ 7ου έως 9ου αιώνα όπου εξελίχθηκε μέσα στο Βυζαντινό θέμα Βολερού!

The construction of the episcopal temple with its unique irregular hexagonal shape and lavish marble decorative elements along with a baptistery struck by its elegance was established in the 11th century during this period above all else!
The excavations that took place from1999 to2008 revealed not only this remarkable monument but also numerous burials and samples of Byzantine ceramics dating back to the12th-13th centuries!.