Οι Τρεις Κύριοι Παράγοντες Στη Στεγαστική Κρίση

Σύμφωνα με την πρόσφατη Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημοσίευσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ), υπάρχουν τρεις βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στην τρέχουσα στεγαστική κρίση. Αυτοί είναι οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, τα ακίνητα που παραμένουν δεσμευμένα λόγω «κόκκινων» δανείων και η περιορισμένη ανέγερση νέων κατοικιών.

Η έκθεση αναφέρει ότι η προσφορά ακινήτων έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς πλήθος ακινήτων που έχουν εγκλωβιστεί μέσω μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένουν στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών ή των servicers και δεν έχουν επιστρέψει στην αγορά. Αν και αρκετά από αυτά προορίζονται για πλειστηριασμό, πολλά παραμένουν ανενεργά για μεγάλα χρονικά διαστήματα μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες νομικές ή τεχνικές διαδικασίες.

Ένας επιπλέον παράγοντας είναι η εκμετάλλευση των κατοικιών ως επενδυτικών προϊόντων, είτε μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων είτε μέσω ξένων επενδυτικών κεφαλαίων, τα οποία απορροφούν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο του διαθέσιμου αποθέματος. Πολλά σπίτια που παλαιότερα ενοικιάζονταν σε οικογένειες τώρα λειτουργούν ως τουριστικές μονάδες, εντείνοντας την έλλειψη μακροχρόνιας στέγασης.

Ένα ακόμα στοιχείο που επιδεινώνει την κατάσταση είναι η χαμηλή παραγωγή νέων κατοικιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου του 2025, ο τομέας της οικοδομής παρουσίασε μείωση κατά 14% στον αριθμό αδειών κατασκευής, 24% στη συνολική επιφάνεια και 17% στον όγκο.Οι καθυστερήσεις λόγω της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος υλικών και ενέργειας έχουν οδηγήσει τον κλάδο σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας.

Ως αποτέλεσμα αυτού του “παγώματος”, οι τιμές ανεβαίνουν όχι γιατί υπάρχει αυξημένη ζήτηση αλλά επειδή δεν υπάρχει επαρκής προσφορά.Όπως τονίζει η κεντρική τράπεζα της χώρας μας, η περιορισμένη διαθεσιμότητα προκύπτει από τη συγκέντρωση ακινήτων λόγω μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς επίσης και από τις στρατηγικές επενδύσεων στις κατοικίες.

Η Αύξηση Τιμών στα Ακίνητα

Οι νοικοκυριά αναζητούν στέγη υπό τις πιέσεις συνεχώς αυξανόμενης αγοράς τιμών. Το δεύτερο τρίμηνο του 2025 καταγράφηκε αύξηση κατά 7,3% στις τιμές των διαμερισμάτων συγκριτικά με πέρυσι – φτάνοντας πλέον υψηλότερες από αυτές το 2008. Τα νέα διαμερίσματα είδαν αύξηση κατά 6,8%, ενώ τα υπάρχοντα κατά 7,6%, οδηγώντας τον σχετικό δείκτη στις 104,5 μονάδες.
Στην Αθήνα σημειώθηκε άνοδος ύψους 5,9%, ενώ στη Θεσσαλονίκη κι άλλες περιοχές αγγιξε το ποσοστό του 8%. Αντίστοιχα αποτελέσματα υπάρχουν και όσον αφορά τα ενοίκια όπου ο δείκτης φτάνει τις 114,7 μονάδες – δέκα μονάδες πάνω από πέρυσι – πλησιάζοντας επίπεδα εποχής πριν μια δεκαετία περίπου.

Lοιπόν πως αυτή εξέλιξη έχει φέρει στο επίκεντρο ένα σοβαρό ζήτημα: Τα ελληνικά νοικοκυριά καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα πρωτοφανές στεγαστικό βάρος στην Ευρώπη; Σύμφωνα πάντα στην ΤτΕ περίπου το ποσοστό εισοδήματος που κατευθύνεται προς τη στέγη φτάνει πλέον στο αστρονομικό ποσοστό του 35%, ενώ σχεδόν ένας στους τρεις πληρώνει πάνω από 40%. Με δεδομένο ότι το 29% υπερβαίνει αυτό το όριο θέτει την Ελλάδα πρώτη ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ σύμφωνα με Eurostat στοιχεία.

Προτεινόμενες Ευρωπαϊκές Λύσεις

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ήδη εξετάσει λεπτομερως την κατάσταση γύρω από τη στεγαστική κρίση σε ευρωπαϊκό επίπεδο προτείνοντας μια σειρά λύσεων προς την Κομισιόν περιλαμβάνοντας:

• Eφαρμογή άμεσων μέτρων: Να παρέχουν οι δημόσιες αρχές κινήσεις ώστε να ενισχύσουν την προσφορά κατοικιών μειώνοντας τους κανονιστικούς φόρους σε όλα τα στάδια ανάπτυξης τους ώστε να διευκολυνθούν οι διαδικασία εγγραφής κοινών χώρων κατασκευών.
• Eφεδρεία γης:Email of Licensing Procedures:Eπιχορηγήσεις Ή Λογοδοσίες: