Επιτήρηση Ξένων Επενδυτών από το Υπουργείο Εξωτερικών

Το Υπουργείο Εξωτερικών θα αναζητήσει κατασκόπους ανάμεσα στους ξένους επενδυτές, καθώς οι υπηρεσίες του αποκτούν σημαντική αρμοδιότητα στην αξιολόγηση των φακέλων που αφορούν τις ξένες άμεσες επενδύσεις και θα έχουν τον τελικό λόγο.

Με την πρόσφατη Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου (αρ. 11 της 28-5-2025), ιδρύθηκε η Διυπουργική Επιτροπή Ελέγχου Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (Δ.Ε.Ε.Α.Ξ.Ε.), στο πλαίσιο του νόμου 5202/2025, ο οποίος ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/452 για τη δημιουργία πλαισίου ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ένωση για λόγους «ασφάλειας ή δημόσιας τάξης».

Ο στόχος του Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να παρακολουθεί τους ξένους επενδυτές, με ιδιαίτερη προσοχή στους Κινέζους, λόγω ανησυχιών σχετικά με την ανταγωνιστικότητα και ειδικά για την Ελλάδα έχει σημασία να ελέγξει τους ξένους επενδυτές που εισέρχονται είτε μόνοι είτε μέσω κοινοπραξιών, κυρίως αν περιλαμβάνονται και τουρκικές εταιρείες.

Για να εκτιμηθεί αν μια άμεση ξένη επένδυση μπορεί να απειλήσει την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή μπορούν να εξετάσουν:

• Αν ο ξένος επενδυτής υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικούς φορείς τρίτης χώρας ή στρατιωτικές δυνάμεις μέσω της δομής ιδιοκτησίας ή σημαντικής χρηματοδότησης.
• Αν ο συγκεκριμένος επενδυτής έχει συμμετάσχει σε δραστηριότητες που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια ενός κράτους μέλους.
• Αν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ότι ο εν λόγω επενδυτής θα εμπλακεί σε παράνομες ή εγκληματικές πράξεις.

Κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης σχετικά με την έγκριση ή απόρριψη μιας άμεσης ξένης επένδυσης θα λαμβάνονται υπόψη οι πιθανές επιπτώσεις:

• Σε κρίσιμη υποδομή όπως ενέργεια,μεταφορές,ύδρευση και υγειονομικές υπηρεσίες καθώς και στα μέσα ενημέρωσης και τις επικοινωνίες.
• Σε τεχνολογίες ζωτικής σημασίας όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η κυβερνοασφάλεια.
• Στην προμήθεια βασικών παραγωγικών συντελεστών όπως πρώτες ύλες και ενεργειακοί πόροι.
• Sτην πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα καθώς επίσης στη διαφάνεια των μέσων ενημέρωσης.

Pρόστιμα

The Δ.Ε.Ε.Α.Ξ.Ε., μπορεί αυτεπαγγέλτως να ξεκινήσει διαδικασία ελέγχου μιας άμεσης ξένης επένδυσης αν δεν υποβληθεί αίτηση για έλεγχο από τον ενδιαφερόμενο investor.
Προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα μεταξύ 5.000 έως 100.000 ευρώ στις εξής περιπτώσεις:

• Aν δεν υποβληθεί αίτηση υπαγωγής στον έλεγχο της άμεσης ξένης επένδυσης;
• Aν δεν παρέχονται οι ζητούμενες πληροφορίες;
• Aν γίνουν ψευδείς δηλώσεις κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ελέγχου;

Eπιπλέον διοικητικό πρόστιμο ίσο με διπλάσιο ποσό της αξίας της πραγματοποιηθείσας investment μπορεί να επιβληθεί στις εξής περιπτώσεις:

• Eαν γίνει μια investment παρά τις απαγορεύσεις;
• Eαν εγκριθούν ψευδείς πληροφορίες;
• Eαν δεν συμμορφωθούν με τα μέτρα που έχουν επιβληθεί;

Pοιός αποφασίζει

Tο υπουργείο Eξωτερικών είναι υπεύθυνο για τις αποφάσεις σχετικά με approvals or prohibitions of investments based on the recommendations of the Δ.E.E.A.X.E., within a timeframe of approximately thirty days from the submission of their proposal.

Η μη έκδοση απόφασης εντός εξήντα ημερών θεωρείται ως σιωπηρή αποδοχή της investment.