Σημαντικές Εξελίξεις στο Καθεστώς ΦΠΑ για τις Επιχειρήσεις

Με το νέο νομοσχέδιο που αφορά τον Τελωνειακό Κώδικα, αναμένονται σημαντικές τροποποιήσεις στον τομέα του ΦΠΑ των επιχειρήσεων. Το σχέδιο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Ιουλίου 2025.

Ο κύριος στόχος αυτού του νομοσχεδίου είναι να εναρμονιστεί το καθεστώς με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τον ΦΠΑ, να ενισχυθεί η φορολογική συμμόρφωση και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ψηφιοποίησης. Οι προτεινόμενες αλλαγές επηρεάζουν κυρίως τις εγχώριες επιχειρήσεις καθώς και αυτές που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο.

Λεπτομέρειες των Αλλαγών

1. Μετάταξη Καθεστώτων ΦΠΑ και Διαχείριση Αποθεμάτων: Οι επιχειρήσεις που αλλάζουν από κανονικό σε απαλλασσόμενο καθεστώς (ή αντίστροφα) θα πρέπει να διενεργούν απογραφή των αποθεμάτων τους την τελευταία ημέρα πριν τη μετάταξη. Η δήλωση της απογραφής θα πρέπει να υποβάλλεται εντός δύο μηνών και περιλαμβάνει εμπορεύματα,πρώτες ύλες,ημιτελή προϊόντα και επενδυτικά αγαθά.Με αυτή τη διαδικασία είτε επιστρέφεται ο ΦΠΑ στις επιχειρήσεις που εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς είτε καταβάλλεται από εκείνες που εξέρχονται.
2. Χρόνοι Απόδοσης ή Έκπτωσης του ΦΠΑ: Η απόδοση του ΦΠΑ σχετικού με τα αποθέματα ή η έκπτωση θα πραγματοποιείται σύμφωνα με συγκεκριμένες προθεσμίες. Όσοι μεταβαίνουν σε κανονικό καθεστώς μπορούν να ζητήσουν έκπτωση στην αμέσως επόμενη δήλωση τους, ενώ οι επιχειρήσεις που μεταπίπτουν σε απαλλασσόμενο θα πρέπει να αποδώσουν τον αναλογούντα φόρο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα μετά την υποβολή της απογραφής τους.
3. ΦΠΑ για Επιχειρήσεις Εγκατεστημένες σε Άλλα Κράτη Μέλη της ΕΕ: Οι εταιρείες εγκατεστημένες σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ώστε να διευκολυνθεί το διασυνοριακό εμπόριο χωρίς άμεσο επιβάρυνση.
4. Ηλεκτρονική Τιμολόγηση και Ψηφιακή Υποβολή Στοιχείων Συναλλαγών: Με την εισαγωγή υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης (e-invoicing) και real-time υποβολής δεδομένων τιμολογίων (Digital Reporting Requirements – DRR), δίνεται έμφαση στην ψηφιοποίηση του συστήματος ΦΠΑ. Αυτή η κίνηση ευθυγραμμίζεται με την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία VAT in the Digital Age (ViDA), όπου οι διασυνοριακές συναλλαγές θα γίνονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από 1 Ιουλίου 2030 σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα.
5. Mηνιαία Υποβολή Δηλώσεων ΦΠΑ για Πολλές Επιχειρήσεις: Οι επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία και πραγματοποιούν πράξεις υπόκεινται στον φόρο προστιθέμενης αξίας πλέον υποχρεούνται στη μηνιαία δήλωση αντί τριμηνιαίας. Ο σκοπός αυτής της αλλαγής είναι η βελτίωση παρακολούθησης των φορολογικών υποχρεώσεων καθώς επίσης η ταχεία καταγραφή των ταμειακών ροών του κράτους.