Επιπτώσεις στην Ενεργειακή Αγορά από τη Σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν

Η πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, που προήλθε από την αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, έχει δημιουργήσει σοβαρές ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι τιμές του πετρελαίου θα σημειώσουν άνοδο, όπως συμβαίνει συνήθως σε περιόδους γεωπολιτικής αστάθειας. Ωστόσο, το κρίσιμο στοιχείο που θα καθορίσει την έκταση της ενεργειακής κρίσης και τον αντίκτυπό της στις διεθνείς αγορές είναι η αντίδραση του Ιράν και η πιθανότητα κλιμάκωσης της σύγκρουσης με το Τελ Αβίβ.

Κλειδί: Στενά του Ορμούζ

Η κύρια πηγή ανησυχίας για τη διεθνή κοινότητα είναι τα Στενά του Ορμούζ και η ενδεχόμενη απόφαση της Τεχεράνης να τα αποκλείσει. Αν και αυτό το σενάριο φαίνεται απίθανο, μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρούς κραδασμούς στην αγορά πετρελαίου. Αυτά τα Στενά -που συνδέουν τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν- αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς διαύλους για τις παγκόσμιες εξαγωγές πετρελαίου, μέσω των οποίων περνούν σχεδόν το ένα τρίτο των θαλάσσιων εξαγωγών πετρελαίου παγκοσμίως, περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.

Οποιεσδήποτε προσπάθειες για αποκλεισμό τους θα προκαλούσαν «κύμα» πανικού στις αγορές που θα αποτυπωνόταν άμεσα στις τιμές του «μαύρου χρυσού».Το Ιράν είχε απειλήσει στο παρελθόν – συγκεκριμένα το 2018 – με κλείσιμο των Στενών αλλά δεν προχώρησε σε αυτή την ενέργεια. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι δύσκολα θα επιλέξει τώρα μια τέτοια στρατηγική εκτός εάν θεωρήσει ότι βρίσκεται σε μειονεκτική θέση απέναντι στο Ισραήλ.

Ένα άλλο πιθανό σενάριο είναι να προσπαθήσει το Ιράν να πλήξει εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου στην περιοχή χωρίς καν να κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ. Η μνήμη των επιθέσεων στις εγκαταστάσεις Aramco το 2019 που αποδόθηκαν σιωπηλά στο ιρανικό καθεστώς δημιουργεί εύλογες ανησυχίες.

Αξιολογήσεις Αναλυτών

Προς το παρόν οι αναλυτές δείχνουν σχετικά καθησύχατοι όσον αφορά τις άμεσες συνέπειες στη αγορά πετρελαίου καθώς και τις έμμεσες επιπτώσεις στις τιμές καυσίμων υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Οι ειδικοί της Goldman Sachs προβλέπουν ότι η σύγκρουση μπορεί προσωρινά να αφαιρέσει 1,75 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από την προσφορά του ιρανικού αργού για έξι μήνες, με μέρος αυτής της απώλειας να καλύπτεται μέσω αύξησης παραγωγής άλλων χωρών μέλη του ΟΠΕΚ+. Συγκεκριμένα προβλέπουν ότι οι τιμές μπορεί να ξεπεράσουν τα 90 δολάρια ανά βαρέλι.

Ο κίνδυνος ανοδικής πίεσης στις τιμές εξαρτάται κυρίως από την έκταση αντίδρασης του ιρανικού καθεστώτος μετά την επίθεση κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων τους από πλευράς ισραηλινού στρατού. Μια ευρεία σύγκρουση που περιλαμβάνει άλλους περιφερειακούς παραγωγούς ή ένα κλείσιμο στα Στενά μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών κατά περίπου 35% συγκριτικά με τα σημερινά επίπεδα. Σε ακραία περίπτωση παρατειμένης διαταραχής οι αναλυτές εκτιμούν πως οι τιμές μπορούν ακόμη και να ξεπεράσουν τα 100 δολάρια ανά βαρέλι.

Συμπέρασμα:

Tην Παρασκευή οι συμβάσεις West Texas intermediate καθώς επίσης και brent crude έκλεισαν στα $72,98 και $74,23 ανά βαρέλι αντίστοιχα περιορίζοντας έτσι νυχτερινές τους αυξήσεις πάνω από 13%.